Tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê là một trong những truyện ngắn tiêu biểu viết về cuộc sống chiến đấu của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên thành công của tác phẩm là việc lựa chọn ngôi kể. Vậy, “Những ngôi sao xa xôi” được trần thuật theo ngôi thứ mấy? Việc lựa chọn ngôi kể đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung và tư tưởng của tác phẩm?
Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” được kể theo ngôi thứ nhất, người kể chuyện đồng thời là nhân vật chính: Phương Định. Đây là một lựa chọn nghệ thuật đầy dụng ý của tác giả.
Sự lựa chọn ngôi kể thứ nhất đã mang lại những hiệu quả nghệ thuật đáng kể cho tác phẩm:
- Tính chân thực và gần gũi: Khi Phương Định trực tiếp kể lại câu chuyện, những sự kiện, con người và khung cảnh hiện lên một cách chân thực và sống động. Người đọc có cảm giác như đang được lắng nghe những tâm sự, những trải nghiệm thực tế của một cô gái thanh niên xung phong.
- Khả năng đi sâu vào thế giới nội tâm nhân vật: Ngôi kể thứ nhất cho phép tác giả dễ dàng miêu tả, khám phá và thể hiện thế giới tâm hồn phong phú, những cảm xúc, suy nghĩ phức tạp của nhân vật Phương Định. Qua lời kể của cô, người đọc hiểu rõ hơn về những khó khăn, gian khổ mà các cô gái phải đối mặt, đồng thời cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn, sự lạc quan và tinh thần dũng cảm của họ.
- Tạo sự đồng cảm với người đọc: Khi câu chuyện được kể từ góc nhìn của Phương Định, người đọc dễ dàng đồng cảm với những vui buồn, những trăn trở của cô. Điều này giúp tăng cường tính thuyết phục và sức lay động của tác phẩm.
Việc lựa chọn ngôi kể thứ nhất đặc biệt phù hợp với nội dung tác phẩm. “Những ngôi sao xa xôi” không chỉ là câu chuyện về chiến tranh, bom đạn và sự hy sinh, mà còn là câu chuyện về thế giới nội tâm của những cô gái thanh niên xung phong. Tác giả muốn khắc họa vẻ đẹp tâm hồn của một thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mỹ, những người luôn giữ vững tinh thần lạc quan, yêu đời và sẵn sàng cống hiến cho Tổ quốc.
Bên cạnh đó, việc lựa chọn Phương Định làm người kể chuyện cũng có ý nghĩa quan trọng. Phương Định là một cô gái trẻ trung, mơ mộng, xuất thân từ Hà Nội và mang trong mình nhiều kỷ niệm đẹp của thời thiếu nữ. Chính vì vậy, giọng văn của cô vừa trẻ trung, tươi tắn, vừa giàu cảm xúc và chất thơ. Điều này đã góp phần làm cho tác phẩm trở nên hấp dẫn và lôi cuốn hơn.
Tóm lại, việc lựa chọn ngôi kể thứ nhất trong “Những ngôi sao xa xôi” là một quyết định sáng suốt của tác giả. Ngôi kể này không chỉ giúp câu chuyện trở nên chân thực, sinh động và gần gũi hơn, mà còn tạo điều kiện để tác giả đi sâu vào thế giới nội tâm nhân vật và truyền tải những thông điệp ý nghĩa về vẻ đẹp tâm hồn của thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Ngôi kể đã góp phần quan trọng vào thành công của tác phẩm, giúp “Những ngôi sao xa xôi” trở thành một trong những truyện ngắn xuất sắc nhất của văn học Việt Nam hiện đại.
