Trong suốt thời kỳ Bắc thuộc kéo dài, mặc dù chịu sự cai trị và ảnh hưởng văn hóa từ phương Bắc, người Việt vẫn kiên trì bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa riêng. Một trong những yếu tố quan trọng nhất giúp duy trì bản sắc đó chính là hệ thống tín ngưỡng truyền thống. Vậy, tín ngưỡng truyền thống nào đã đóng vai trò then chốt trong việc này?
Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên là một trong những tín ngưỡng quan trọng nhất và có sức sống lâu bền nhất trong văn hóa Việt Nam. Ngay cả trong thời kỳ Bắc thuộc, khi các yếu tố văn hóa ngoại lai du nhập, tín ngưỡng này vẫn được người Việt gìn giữ và thực hành một cách sâu sắc.
Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên không chỉ là một hình thức tôn giáo mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần, đạo đức và xã hội của người Việt. Nó thể hiện lòng biết ơn, sự kính trọng đối với những người đã khuất, đồng thời củng cố mối liên kết giữa các thế hệ trong gia đình và dòng họ.
Bên cạnh tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, người Việt còn duy trì việc thờ các vị thần tự nhiên, những lực lượng siêu nhiên được cho là có ảnh hưởng đến cuộc sống của con người.
Việc thờ các vị thần như thần sông, thần núi, thần đất… thể hiện sự gắn bó mật thiết của người Việt với thiên nhiên, đồng thời là cách để cầu mong sự bảo trợ, bình an và mùa màng bội thu. Những tín ngưỡng này thường được thể hiện qua các lễ hội, nghi lễ truyền thống, góp phần làm phong phú đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng làng xã.
Ngoài ra, tục thờ Mẫu cũng là một tín ngưỡng bản địa quan trọng được duy trì. Tín ngưỡng này thể hiện sự tôn kính đối với những nữ thần, những người mẹ đã có công sinh thành, bảo vệ và che chở cho cộng đồng.
Mặc dù Đạo giáo và Phật giáo du nhập từ Trung Quốc cũng có ảnh hưởng đến đời sống tâm linh của người Việt, nhưng các tín ngưỡng bản địa như thờ cúng tổ tiên, thờ thần tự nhiên và thờ Mẫu vẫn giữ vai trò trung tâm và có sức ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống văn hóa của người Việt trong suốt thời kỳ Bắc thuộc. Những tín ngưỡng này không chỉ giúp người Việt duy trì bản sắc văn hóa mà còn tạo nên sức mạnh tinh thần để vượt qua những khó khăn và thử thách trong giai đoạn lịch sử đầy biến động này.