Để bài văn phân tích tác phẩm “Bếp Lửa” của Bằng Việt trở nên sâu sắc và thuyết phục hơn, việc liên hệ mở rộng với các tác phẩm văn học khác đóng vai trò quan trọng. Dưới đây là một số gợi ý liên hệ mở rộng, giúp bạn khai thác những khía cạnh đa dạng của bài thơ, từ tình cảm gia đình, tình yêu quê hương, đến những ký ức tuổi thơ đẹp đẽ.
Tình yêu quê hương đất nước là một mạch nguồn cảm xúc lớn trong văn học Việt Nam. Ta có thể liên hệ “Bếp Lửa” với bài thơ “Quê Hương” của Nguyễn Trung Quân, để thấy sự gắn bó sâu sắc của mỗi người với nơi chôn rau cắt rốn.
Kỷ niệm tuổi thơ bên bà luôn là những ký ức đẹp đẽ và thiêng liêng. Những vần thơ của Xuân Quỳnh trong “Tiếng gà trưa” gợi nhắc về những giấc mơ hồng sắc trứng, về tình bà cháu ấm áp.
“Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng.”
Tình yêu quê hương không chỉ là tình cảm riêng tư, mà còn là nền tảng để mỗi người trưởng thành. Đỗ Trung Quân đã viết:
“Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người..”
Hình ảnh bếp lửa trong “Bếp Lửa” có thể liên hệ với hình ảnh những chiếc xe không kính trong “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật. Cả hai đều là biểu tượng của sự gắn kết, tình đồng đội, và tinh thần lạc quan trong khó khăn.
Bà là người tần tảo sớm hôm, chăm sóc cho con cháu. Hình ảnh người bà trong “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh có nhiều điểm tương đồng với hình ảnh người bà trong “Bếp Lửa” của Bằng Việt.
Thạch Lam trong “Dưới bóng hoàng lan” đã diễn tả một cách tinh tế cảm giác khi được trở về ngôi nhà, khu vườn tuổi thơ, được gặp lại bà. Những cảm xúc này cũng xuất hiện trong “Bếp Lửa”.
Tình cảm gia đình là một chủ đề quen thuộc trong văn học. Ta có thể liên hệ “Bếp Lửa” với “Nói với con” của Y Phương, để thấy tình yêu thương, sự kỳ vọng của cha mẹ dành cho con cái.
Nguyễn Quang Sáng cũng có một bài thơ mang tên “Bếp Lửa”, khai thác một khía cạnh khác của tình cảm gia đình, tình đồng đội trong chiến tranh.
“Ở Bằng Việt, cái sôi nổi, rạo rực của tuổi trẻ vừa như được nén lại, đồng thời lại được nêu lên bởi suy nghĩ… Một tâm hồn nhiều suy nghĩ, rung động tinh tế, một chủ nghĩa trữ tình xao động, bồi hồi, khi đậm đà, duyên dáng, khi âm vang, sâu thẳm.” (Lê Đình Kỵ)
“Chất thơ hào hoa mà đằm thắm, tinh tế mà hồn nhiên, hào sảng mà trẻ trung, tươi mới mà gợi cảm, ấm áp và trí tuệ” chính là nguồn nhiệt năng tỏa sáng từ “Bếp lửa” đến với những trang thơ ngày nay của Bằng Việt.” (Trần Quang Qúy)
