Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khẳng định các quyền con người, quyền công dân về chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội được công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật. Trong đó, một trong những nguyên tắc cốt lõi là sự bình đẳng, đảm bảo quyền và nghĩa vụ của công dân không bị phân biệt đối xử.
Bình đẳng trước pháp luật:
Mọi công dân Việt Nam đều bình đẳng trước pháp luật. Nguyên tắc này có nghĩa là mọi người đều phải tuân thủ pháp luật và chịu trách nhiệm pháp lý như nhau cho những hành vi vi phạm pháp luật, không phân biệt địa vị xã hội, giới tính, dân tộc, tôn giáo, trình độ học vấn hay bất kỳ đặc điểm nào khác.
Không phân biệt đối xử:
Không ai bị phân biệt đối xử trong đời sống chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội. Điều này có nghĩa là mọi người đều có cơ hội tiếp cận các dịch vụ công, tham gia vào các hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội và thực hiện các quyền chính trị, dân sự một cách bình đẳng. Việc phân biệt đối xử dưới bất kỳ hình thức nào đều bị nghiêm cấm.
Quyền và nghĩa vụ gắn liền:
Quyền công dân không tách rời nghĩa vụ công dân. Mọi người có nghĩa vụ tôn trọng quyền của người khác, thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước và xã hội. Việc thực hiện quyền con người, quyền công dân không được xâm phạm lợi ích quốc gia, dân tộc, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.
Các quyền cơ bản của công dân:
Hiến pháp quy định một loạt các quyền cơ bản của công dân, bao gồm:
- Quyền sống, quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm.
- Quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình.
- Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo.
- Quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình.
- Quyền có nơi ở hợp pháp, quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở.
- Quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm.
- Quyền làm việc, lựa chọn nghề nghiệp, việc làm và nơi làm việc.
- Quyền được bảo đảm an sinh xã hội.
- Quyền kết hôn, ly hôn.
- Quyền khiếu nại, tố cáo.
- Quyền sở hữu tài sản hợp pháp.
Quyền bình đẳng giới:
Công dân nam, nữ bình đẳng về mọi mặt. Nhà nước có chính sách bảo đảm quyền và cơ hội bình đẳng giới, tạo điều kiện để phụ nữ phát triển toàn diện, phát huy vai trò của mình trong xã hội. Nghiêm cấm phân biệt đối xử về giới.
Quyền của trẻ em, thanh niên, người cao tuổi:
Trẻ em được Nhà nước, gia đình và xã hội bảo vệ, chăm sóc và giáo dục. Thanh niên được tạo điều kiện học tập, lao động, giải trí, phát triển. Người cao tuổi được tôn trọng, chăm sóc và phát huy vai trò trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Nghĩa vụ của công dân:
Bên cạnh các quyền, công dân cũng có những nghĩa vụ quan trọng, bao gồm:
- Trung thành với Tổ quốc.
- Tuân theo Hiến pháp và pháp luật.
- Tham gia bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.
- Thực hiện nghĩa vụ quân sự và tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân.
- Nộp thuế theo luật định.
- Bảo vệ môi trường.
Việc bảo đảm quyền và nghĩa vụ của công dân không bị phân biệt đối xử là nền tảng cho một xã hội công bằng, dân chủ và văn minh. Nhà nước Việt Nam luôn nỗ lực hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật và nâng cao ý thức pháp luật của người dân để thực hiện tốt nguyên tắc này.
