Liên kết hiđrô liên phân tử đóng vai trò quan trọng trong nhiều hiện tượng tự nhiên và ứng dụng thực tế. Vậy, điều gì thực sự đúng khi nói về loại liên kết đặc biệt này?
Câu hỏi: Điều nào sau đây đúng khi nói về liên kết hiđrô liên phân tử?
A. Là lực hút tĩnh điện giữa nguyên tử H (thường trong các liên kết H – F, H = N, H – O ở phân tử này) với một trong các nguyên tử có độ âm điện mạnh (thường là N, O, F) ở một phân tử khác.
B. Là lực hút giữa các phân tử khác nhau.
C. Là lực hút tĩnh điện giữa các ion trái dấu.
D. Là lực hút giữa các nguyên tử trong một hợp chất cộng hóa trị.
Đáp án: A
Liên kết hiđrô liên phân tử là một loại tương tác yếu, nhưng lại có ảnh hưởng đáng kể đến tính chất vật lý của nhiều chất. Để hiểu rõ hơn, chúng ta sẽ đi sâu vào định nghĩa và bản chất của loại liên kết này.
Liên kết hiđrô là một lực hút tĩnh điện xảy ra giữa một nguyên tử hiđrô (H) đã liên kết cộng hóa trị với một nguyên tử có độ âm điện cao (như N, O, hoặc F) và một nguyên tử có độ âm điện cao khác ở một phân tử lân cận. Điều quan trọng cần lưu ý là liên kết hiđrô liên phân tử xảy ra giữa các phân tử khác nhau, không phải giữa các nguyên tử trong cùng một phân tử (trường hợp đó gọi là liên kết hiđrô nội phân tử).
Liên kết hiđrô liên phân tử đặc biệt quan trọng trong nước (H₂O). Mỗi phân tử nước có thể tạo thành tối đa bốn liên kết hiđrô với các phân tử nước khác, tạo thành một mạng lưới ba chiều. Điều này giải thích tại sao nước có nhiệt độ sôi cao bất thường so với các hợp chất tương tự khác.
Ngoài nước, liên kết hiđrô cũng đóng vai trò quan trọng trong nhiều hệ thống sinh học. Ví dụ, nó giúp duy trì cấu trúc xoắn kép của DNA, cho phép mã di truyền được lưu trữ và sao chép một cách chính xác.
Tóm lại, liên kết hiđrô liên phân tử là một lực hút tĩnh điện giữa một nguyên tử hiđrô đã liên kết với một nguyên tử có độ âm điện cao trong một phân tử và một nguyên tử có độ âm điện cao ở một phân tử khác. Nó ảnh hưởng đến nhiều tính chất vật lý và hóa học của các chất, đặc biệt là nước và các hệ thống sinh học.
