Tôi là Mai An Tiêm, và đây là câu chuyện về cuộc đời tôi, về gian truân và may mắn đã đưa giống dưa hấu ngọt ngào đến với mọi người. Chắc hẳn nhiều người đã biết đến loại quả này, nhưng có lẽ đã quên câu chuyện về nguồn gốc của nó. Hôm nay, tôi xin được kể lại cho mọi người cùng nghe.
Ngày xưa, đất nước ta tươi đẹp với núi cao, sông rộng, và ánh nắng vàng rực rỡ. Tuy nhiên, đồng ruộng còn thưa thớt, và chưa có nhiều loại trái cây thơm ngon như bây giờ. Vua Hùng Vương thứ mười bảy, người mà tôi kính trọng như cha, luôn yêu thương và ban cho tôi những vật phẩm quý giá. Khác với những vị quan khác, tôi thường nói: “Của biếu là của lo, của cho là của nợ!”. Lời nói này đến tai vua, khiến ngài vô cùng giận dữ.
Vua phán: “Đã thế, ta cho nó cứ trông vào tài sức của nó xem có chết rũ xương ra không!”. Thế là, một buổi sáng, lính đến giải cả gia đình tôi xuống thuyền, không cho mang theo bất cứ thứ gì, ngoài một thanh gươm cùn để phòng thân.
Thuyền buồm căng gió, đưa chúng tôi đến một hòn đảo hoang vu. Họ để lại cho gia đình tôi năm ngày lương thực và một chiếc nồi, rồi nhổ neo quay trở lại. Vợ tôi, ôm con, nhìn theo bóng thuyền mờ dần, nước mắt tuôn rơi. Từ nay, nàng sẽ không còn được chia sẻ những bắp ngô đầu mùa với hàng xóm, hay cùng nhau trò chuyện dưới ánh trăng. Hòn đảo hoang vu khiến nàng kinh hãi, không biết rồi đây sẽ lấy gì để sống qua ngày.
Tôi dẫn vợ con vào một hốc đá để trú tạm, rồi cầm gươm đi thăm dò xung quanh. Hòn đảo thật sự hoang vu, chỉ có vài loại cây cỏ và chim biển. Sau nhiều ngày tìm kiếm, tôi chỉ tìm được một vài loại quả chát chua và rau dại để ăn tạm. Từ đó, tôi bắt đầu trồng rau và tìm kiếm quả, còn vợ tôi ra bờ biển mò ngao, hến. Đứa con lớn của tôi cũng tập tành làm bẫy bắt chim. Nhưng chim dần quen với bẫy, có khi cả ngày thằng bé không bắt được con nào. Cá thì nhiều nhưng không có lưới, quả thì có mùa. Thức ăn chính của gia đình tôi vẫn là những loại rau dại mà tôi trồng được. Cuộc sống lúc đó vô cùng khó khăn và vất vả.
Dù cuộc sống khó khăn, tôi vẫn luôn tin rằng một ngày nào đó mình sẽ làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn.
Một ngày, một con chim đang ăn mồi ngoài bãi, thấy tôi đến thì vội bay đi, bỏ lại một miếng mồi đỏ. Tôi nhặt lên xem thì ra đó là một mảnh quả dưa nhỏ bằng hai ngón tay. Tôi nghĩ, chim ăn được thì người cũng ăn được, bèn nếm thử thì thấy có vị ngọt. Tôi mang về cho gia đình cùng ăn và nhặt những hạt còn sót lại gói ghém cẩn thận.
Sau khi ăn, tôi cảm thấy mát ruột, đỡ đói, trong lòng dấy lên một niềm hy vọng. Tôi lấy gươm xới một khoảnh đất nhỏ và gieo những hạt dưa xuống. Vài ngày sau, những hạt dưa nảy mầm, đâm chồi và bò lan ra khắp khoảnh đất. Vợ tôi cũng giúp tôi chăm sóc những dây dưa lạ ấy. Vợ chồng tôi hồi hộp chờ đợi những bông hoa đầu tiên nở, rồi kết trái.
Những quả dưa lớn nhanh như thổi, tôi không biết khi nào thì nên hái. Một buổi sáng sớm, nghe tiếng quạ kêu ngoài bãi, vợ tôi nói:
- Ở đây hoang vắng, quạ không tụ tập bao giờ. Nay chúng kêu inh ỏi một nơi, chắc chắn có điều lạ. Anh ra xem thế nào!
Tôi chạy ra bãi thì thấy một đàn quạ bay đi, bỏ lại một quả dưa bị mổ thủng vài chỗ. Tôi cắt quả dưa đó mang về. Khi bổ dưa ra, cả nhà tôi đều lóa mắt trước màu đỏ tươi của ruột dưa. Giữa màu đỏ rực rỡ là những hạt đen nhánh như hạt huyền, được bao bọc bởi lớp vỏ trắng viền xanh. Hai đứa con tôi thèm thuồng nhỏ nước dãi, còn vợ tôi thì tấm tắc khen quả dưa trông ngon mắt. Tôi cẩn thận cắt cho mỗi người một miếng nhỏ để nếm thử. Cả bốn người chúng tôi đều cảm nhận được vị thanh ngọt, mùi thơm nhẹ nhàng của quả dưa lạ. Ăn vào không chỉ không xót ruột mà còn thấy đỡ khát và khỏe người ra. Đến bữa trưa, tôi mạnh dạn bổ hết quả dưa cho các con ăn no.
Cả nhà tôi mừng rỡ, bồng bế nhau ra bãi, chọn những quả dưa sẫm màu mang về, còn lại thì thay phiên nhau canh giữ. Từ đó, chúng tôi tiếp tục trồng dưa. Nông cụ của chúng tôi chỉ có một thanh gươm cùn và vài hòn đá mài bén. Để có thêm một gốc dưa, chúng tôi phải đổ biết bao mồ hôi và nước mắt. Chúng tôi chăm sóc dưa hết lòng, nhờ vậy mà giống dưa ngày càng sai quả, quả càng to, thịt dày hơn, vỏ mỏng đi và vị càng thơm ngọt.
Mỗi lần hái dưa, tôi đều chọn mấy quả đánh dấu rồi thả xuống biển. Dưa trôi đi không biết bao nhiêu lần, trăng non rồi trăng già không biết bao bận, nhưng tôi không hề nản lòng. Rồi một ngày, có một chiếc thuyền ghé vào đảo, hỏi xem ai đã trồng được giống dưa quý này, để đổi lấy lương thực và mang bán trên đất liền. Từ đó, tôi đổi được thức ăn và dựng được một căn nhà lá xinh xắn.
Về phần vua Hùng Vương, từ ngày đày tôi ra đảo hoang, ngài cho rằng tôi đã chết. Đôi khi nghĩ đến tôi, ngài cũng cảm thấy bùi ngùi thương xót. Cho đến một ngày, thị thần dâng lên một quả dưa lạ. Vua ăn thấy ngon miệng, hỏi thăm tung tích thì mới biết là do tôi trồng trên đảo. Vua ngẫm nghĩ lại thấy mình đã sai, bèn sai thuyền ra đón gia đình tôi trở về.
Vợ chồng tôi mừng rỡ, thu hoạch hết những quả dưa chín và hạt giống mang về phân phát cho bà con hàng xóm, đồng thời truyền dạy cách gieo trồng và chăm sóc dưa.
Giờ đây, gia đình tôi sống ấm no và hạnh phúc. Chúng tôi cùng nhau trồng và buôn bán loại quả lạ này. Hai đứa con tôi đã lớn và đang phụ giúp tôi chăm sóc dưa. Tôi luôn dạy chúng phải chăm chỉ, cần cù, không được chùn bước trước nghịch cảnh, và phải có lòng bao dung, sẵn sàng chia sẻ với người khác. Chỉ có như vậy mới có thể trở thành người có ích cho xã hội. Câu chuyện về sự tích dưa hấu là một bài học về sự kiên trì, sáng tạo và lòng nhân ái.
