Từ ngàn xưa, hình ảnh chúa tể sơn lâm luôn gắn liền với sức mạnh, sự uy nghiêm và khả năng thống trị tuyệt đối. Vậy, danh hiệu “chúa tể sơn lâm” thực sự thuộc về loài vật nào: hổ dũng mãnh hay sư tử oai vệ? Để trả lời câu hỏi này, chúng ta hãy cùng khám phá những đặc điểm nổi bật của cả hai loài.
Hổ, còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như cọp, hùm, kễnh, khái hay “ông ba mươi”, là loài động vật thuộc họ Mèo (Felidae). Hổ là một trong những “mèo lớn” thuộc chi Panthera và là loài lớn nhất trong họ Mèo, đồng thời đứng thứ ba trong danh sách các loài thú ăn thịt lớn nhất (sau gấu trắng và gấu nâu).
Ngày nay, số lượng hổ hoang dã trên toàn thế giới chỉ còn lại khoảng 5.000 – 7.000 cá thể, trong đó có khoảng 200 con tại Việt Nam và 1.500 con tại Ấn Độ. Chính vì thế, hổ đã được đưa vào danh sách các loài động vật đang gặp nguy hiểm và cần được bảo tồn.
Trong môi trường nuôi nhốt, hổ có thể sống đến 20 năm, nhưng tuổi thọ trung bình của chúng trong môi trường hoang dã thường dao động từ 10 đến 15 năm. Một đặc điểm thú vị của hổ là nước dãi của chúng có khả năng khử trùng, đó là lý do tại sao hổ thường liếm vết thương của mình.
Gân chân của hổ rất khỏe, đến nỗi nhiều thợ săn đã kể lại rằng, ngay cả sau khi bị bắn chết, nhiều con hổ vẫn đứng sững chứ không ngã nhào xuống đất. Hổ trưởng thành thường sống ổn định trong một khu vực nhất định, với lãnh thổ của một con đực có thể rộng tới 160 km vuông và bao trùm lãnh thổ của nhiều con cái.
Hổ đánh dấu lãnh thổ của mình bằng nhiều cách, bao gồm tiểu tiện vào các bụi cây và gốc cây, cào sâu vào thân cây và sử dụng phân để đánh dấu phạm vi lãnh thổ. Chúng thường xuyên đi vòng quanh lãnh thổ của mình, trung bình cứ vài ngày một lần.
Mùi phân và nước tiểu của mỗi con hổ là khác nhau, cho phép chúng phân biệt được mùi của đồng loại.
Mỗi con hổ sở hữu một kiểu sọc vằn riêng biệt, tương tự như dấu vân tay ở người. Những sọc vằn này giúp hổ ngụy trang hiệu quả trong các đám cỏ và cây bụi thấp.
Thính giác là giác quan phát triển nhất của hổ. Hổ thích ăn các loài động vật như lợn, nai và trâu, nhưng chúng cũng sẵn sàng bắt những con vật nhỏ hơn như cá và thỏ. Hổ có thể nhịn ăn trong khoảng 2-3 ngày, và một con hổ có kích thước trung bình có thể ăn tới 27 kg thịt mỗi bữa. Răng nanh của hổ có thể dài tới 7,5 cm, cho phép chúng gặm đến xương mọi động vật trên trái đất.
Sau khi ăn no, hổ thường giấu phần còn lại của con mồi để tránh sự dòm ngó của những động vật ăn xác thối, và sẽ ăn nốt phần thịt đó vào bữa ăn tiếp theo.
Thời gian ngủ tối đa của hổ trong một ngày có thể lên tới 18 giờ. Trong số các loài mèo lớn, chỉ có hổ và báo đốm Mỹ (jaguar) là bơi giỏi, và người ta thường thấy hổ tắm trong ao, hồ và sông để làm mát cơ thể.
Ở tuổi thứ ba, hổ bắt đầu giao phối và sinh sản. Một con đực có thể giao phối 6 lần trong một giờ. Hổ cái mang thai trong khoảng 102-106 ngày và thường đẻ 2-3 con mỗi lứa. Tỷ lệ tử vong ở hổ con tương đối cao, và khi mới chào đời, hổ con không có khả năng nhìn. Trọng lượng của hổ con tăng trung bình 100 gram mỗi ngày. Các nhà khoa học tin rằng những đốm trắng ở mặt sau của tai hổ là dấu hiệu chỉ dẫn để hổ con có thể bám theo mẹ. Hổ con bắt đầu săn mồi sau khi được khoảng 18 tuần tuổi, và chúng sống cùng mẹ trong khoảng 2-3 năm.
Sư tử, một ứng cử viên khác cho danh hiệu chúa tể sơn lâm, cũng sở hữu những đặc điểm ấn tượng. Sư tử có thể sống được 14 năm trong môi trường tự nhiên và đến 20 năm nếu được nuôi nhốt.
Con sư tử dài nhất từng được ghi nhận (tính từ đầu đến đuôi) là 3,6 mét. Trong khi đó, con sư tử nặng nhất tên là Simba, sống tại vườn thú Colchester, Anh, có trọng lượng gần 375 kg. Trung bình, sư tử dành khoảng 20 tiếng mỗi ngày để nghỉ ngơi, chỉ dành 2 tiếng để đi lại và 50 phút để ăn uống.
Sư tử đực thường có bờm và thường bị loại trừ ra khỏi đàn khi chúng trưởng thành. Các con sư tử cái trong đàn đảm nhận vai trò đi săn vì chúng có kích thước nhỏ hơn, nhanh nhẹn hơn và không có bộ bờm to nặng.
Sư tử đực oai vệ với bộ bờm rậm, biểu tượng của sức mạnh và quyền lực trong thế giới động vật hoang dã.
Con mồi của sư tử thường bị giết bằng cách bóp nghẹt chứ không phải do hàm răng sắc nhọn. Thức ăn của sư tử bao gồm lợn rừng, lợn lòi, trâu, hươu nai, linh dương Gazen, linh dương châu Phi và ngựa vằn. Khi đói, sư tử có thể bới tìm thức ăn thừa từ những con thú săn mồi khác như báo đốm và linh cẩu.
Một con sư tử cái có thể đẻ được 4 con sư tử con và giao phối với nhiều con đực khác nhau. Một con sư tử trưởng thành tiêu thụ khoảng 10 đến 15 kg thịt mỗi ngày. Sư tử là thành viên duy nhất sống có tính xã hội trong họ Mèo, chúng sống trong các nhóm gọi là bầy đàn, với mỗi đàn sư tử trung bình có khoảng 15 con.
Tiếng gầm của một con sư tử có thể được nghe thấy từ khoảng cách 5 dặm (khoảng 8 km). Màu sắc của bờm là một thước đo tốt để đánh giá tuổi của sư tử đực; sư tử đực càng già thì bờm của nó càng tối màu. Gót chân của sư tử không chạm đất khi chúng đi bộ. Sư tử có tầm nhìn ban đêm rất tốt, với đôi mắt nhạy cảm với ánh sáng gấp 6 lần so với mắt người.
Người Ai Cập cổ đại đã tôn thờ sư tử như các vị thần chiến tranh vì sự dữ dội, năng lực và sức mạnh của chúng. Sư tử có thể sống mà không cần uống nước trong 4 ngày.
Vậy, ai thực sự là chúa tể sơn lâm? Sư tử đực châu Phi có thể dài đến 2,5 mét và nặng 272 kg, trong khi hổ Xi-bia có thể dài đến 3,38 mét và nặng khoảng 389 kg trong tự nhiên.
Sư tử thường đi săn theo đàn, và nhiệm vụ này thường do các con cái đảm trách. Trong khi đó, hổ là loài sát thủ đơn độc, thích phục kích con mồi. Sức mạnh của hổ có thể hạ gục cả những con gấu xám lớn, khiến danh tiếng của chúng trở nên lẫy lừng hơn so với sư tử, vốn được mệnh danh là vua hoang mạc. Một cú tát của hổ có thể dễ dàng cướp đi mạng sống của một người bình thường.
Về mặt kỹ thuật chiến đấu, sư tử có thể sử dụng cả hai chân trước khi nhảy để chiếm ưu thế, nhưng trong các trận chiến giáp lá cà, chúng chỉ có thể sử dụng một chân trước để tấn công, chân còn lại để giữ thăng bằng. Điều này hạn chế khả năng chiếm thế thượng phong về chiều cao của chúng.
Trong khi đó, hổ có thể nhảy xa đến 6 mét, giữ thăng bằng tốt hơn, ra đòn với tốc độ nhanh như chớp và có thể vồ bằng cả hai chân trước.
Mặc dù cùng thuộc họ nhà mèo, nhưng hổ có nhiều điểm khác biệt so với sư tử, chẳng hạn như khả năng bơi lội. Hổ cũng có bộ não lớn thứ hai trong số các loài ăn thịt, chỉ sau gấu bắc cực.
Với những phân tích trên, nhiều người cho rằng hổ có nhiều ưu thế hơn sư tử và xứng đáng với danh hiệu chúa tể sơn lâm.
