Dân số và lực lượng lao động Việt Nam đang trải qua những thay đổi đáng kể, đòi hỏi sự phân tích sâu sắc để hiểu rõ các đặc điểm và xu hướng chủ đạo. Bài viết này tập trung vào việc phân tích tình hình dân số, lực lượng lao động, việc làm, thất nghiệp và thu nhập của người lao động tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh năm 2023.
I. Đặc Điểm Dân Số Việt Nam
Quy mô dân số Việt Nam đạt mức 100,3 triệu người vào năm 2023, đứng thứ ba trong khu vực Đông Nam Á. Cơ cấu dân số đang chuyển dịch với tỷ lệ người cao tuổi tăng lên và tỷ lệ dân số trẻ giảm. Tốc độ đô thị hóa tiếp tục diễn ra mạnh mẽ.
Mức sinh của Việt Nam có xu hướng giảm nhẹ. Tổng tỷ suất sinh (TFR) năm 2023 ước tính là 1,96 con/phụ nữ, thấp hơn mức trung bình của khu vực Đông Nam Á. Tỷ số giới tính khi sinh vẫn ở mức cao, phản ánh tình trạng mất cân bằng giới tính. Tỷ lệ tử vong duy trì ở mức thấp nhờ những thành công trong chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em.
II. Đặc Điểm Lực Lượng Lao Động Việt Nam
Lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên trong quý IV năm 2023 là 52,5 triệu người, tăng so với quý trước và cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, lao động phi chính thức vẫn chiếm tỷ trọng lớn.
Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động quý IV năm 2023 là 68,9%, ổn định so với năm 2022. Tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ còn thấp, cho thấy thách thức trong việc nâng cao trình độ chuyên môn kỹ thuật của người lao động.
III. Đặc Điểm Lao Động Có Việc Làm
Số lao động có việc làm trong quý IV năm 2023 tiếp tục tăng, đạt gần 51,5 triệu người. Tuy nhiên, số việc làm bấp bênh, thiếu tính ổn định tăng mạnh ở khu vực nông thôn.
Số lao động ngành công nghiệp chế biến chế tạo phục hồi mạnh. Sự chuyển dịch cơ cấu ngành giữa khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản và hai khu vực còn lại dường như chậm lại.
IV. Đặc Điểm Thiếu Việc Làm
Tỷ lệ thiếu việc làm quý IV năm 2023 giảm so với quý trước và không thay đổi so với cùng kỳ năm trước. Số người thiếu việc làm trong độ tuổi lao động khoảng 906,6 nghìn người.
V. Đặc Điểm Thu Nhập Bình Quân
Thu nhập bình quân tháng của người lao động quý IV năm 2023 là 7,3 triệu đồng, tăng so với quý trước và cùng kỳ năm trước. Thu nhập bình quân tháng của lao động nam cao hơn lao động nữ và lao động ở khu vực thành thị cao hơn khu vực nông thôn.
Thu nhập bình quân của người lao động tăng lên ở tất cả các vùng kinh tế – xã hội. Khu vực dịch vụ ghi nhận tốc độ tăng thu nhập cao nhất.
VI. Đặc Điểm Thất Nghiệp
Tình hình thất nghiệp quý IV có cải thiện so với quý trước và cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động quý IV năm 2023 là 2,26%.
Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên (15 đến 24 tuổi) giảm. Số lao động nghỉ giãn việc và mất việc giảm so với quý trước và cùng kỳ năm trước.
VII. Đặc Điểm Lao Động Không Sử Dụng Hết Tiềm Năng
Tỷ lệ lao động không sử dụng hết tiềm năng là 4,2%, cho thấy vẫn còn một bộ phận không nhỏ lực lượng lao động tiềm năng chưa được khai thác.
VIII. Đặc Điểm Lao Động Tự Sản Tự Tiêu
Số lao động làm công việc tự sản tự tiêu tiếp tục giảm, chủ yếu ở khu vực nông thôn. Gần hai phần ba số người sản xuất sản phẩm tự sản tự tiêu là nữ giới.
Phân tích chi tiết các đặc điểm Của Lực lượng lao động Việt Nam giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tình hình kinh tế – xã hội, từ đó đưa ra các chính sách phù hợp để phát triển thị trường lao động một cách bền vững.
