Quần thể di tích Angkor, một kỳ quan kiến trúc tráng lệ, là niềm tự hào của quốc gia nào? Câu trả lời chính là Campuchia. Angkor không chỉ là một địa điểm du lịch nổi tiếng mà còn là biểu tượng văn hóa, lịch sử sâu sắc, minh chứng cho sự huy hoàng của Đế chế Khmer cổ đại.
Nằm cách thành phố Siem Reap khoảng 6km về phía Bắc, quần thể di tích đền Angkor được xây dựng bởi vua Suryavarman II vào nửa đầu thế kỷ XII. Ban đầu, Angkor được xây dựng để thờ Hindu giáo, nhưng sau đó chuyển sang thờ Phật giáo do sự du nhập và phát triển của tôn giáo này.
Quần thể Angkor rộng lớn với diện tích hơn 400km2 (248 dặm vuông), được bao quanh bởi một hệ thống hào nước sâu và rộng. Năm 1992, UNESCO đã công nhận quần thể di tích này là Di sản Văn hóa Thế giới, khẳng định giá trị lịch sử và văn hóa to lớn của Angkor đối với nhân loại.
Với hơn 1.000 ngôi đền lớn nhỏ, quần thể di tích Angkor thể hiện rõ phong cách kiến trúc Khmer độc đáo. Trong số đó, Angkor Wat và Angkor Thom, đặc biệt là đền Bayon với những điêu khắc trang trí tinh xảo, là những điểm đến không thể bỏ qua.
Kiến trúc Angkor chịu ảnh hưởng sâu sắc từ nghệ thuật Khmer cổ, nổi bật với các giá trị nghệ thuật điêu khắc tinh xảo. Các ngọn tháp, đền đài, phù điêu và hành lang rộng lớn được xây dựng từ đá tảng, xếp chồng lên nhau một cách tự nhiên. Họa tiết trang trí bằng đá như tượng Phật, vũ nữ Apsara, chiến binh và các hình ảnh minh họa sử thi Ramayana và Mahabharata được chạm khắc tỉ mỉ, sống động.
Kiến trúc đền Angkor Wat được thiết kế mô phỏng ngọn núi Meru vĩ đại trong thần thoại Hindu. Ngọn tháp trung tâm cao 65m tượng trưng cho núi Meru, và năm ngọn tháp xung quanh tượng trưng cho năm đỉnh núi. Toàn bộ công trình được xây dựng bằng đá sa thạch và đá tổ ong, xếp chồng lên nhau mà không cần chất kết dính.
Hệ thống thủy lợi phức tạp được xây dựng qua nhiều triều đại là một yếu tố quan trọng khác của Angkor. Các hồ chứa lớn không chỉ phục vụ sinh hoạt của người dân mà còn đóng góp vào sự phát triển kinh tế của thủ đô Angkor.
Dưới đây là 5 ngôi đền nổi tiếng nhất trong quần thể di tích Angkor:
1. Angkor Wat:
Angkor Wat là ngôi đền có kiến trúc hoành tráng nhất trong quần thể, với lối vào chính hướng về phía Tây, đón ánh mặt trời lặn. Đền có 398 gian phòng, nối liền bởi 1.500m hành lang. Năm tòa tháp liên hoàn nhau bằng 3 tầng kiến trúc, với tòa tháp cao nhất lên tới 65m và 4 tháp phụ cao 40m. Con đường dẫn vào chính môn của Angkor Wat dài 230m, rộng gần 10m và cao 5m so với mặt nước hồ. Các hình ảnh chạm khắc đá trên phù điêu, cột, cửa, trần, tường, hành lang và lan can thể hiện sức mạnh và sự khéo léo của người Khmer cổ đại.
2. Angkor Thom:
Angkor Thom từng là thủ đô hùng mạnh của đế chế Khmer. Nơi đây tập trung nhiều đền chùa và kiến trúc nổi bật như đền Bayon với những khuôn mặt đá khổng lồ, đền Baphuon, đền Phnom Bakheng trên đỉnh đồi, Elephant Terrace và Terrace of the Leper King. Đền Bayon, với 50 ngọn tháp đá và kiến trúc bậc thang, là một trong những điểm nhấn ấn tượng nhất.
3. Little Circuit (Vòng Nhỏ):
Little Circuit nổi tiếng với đền Ta Prohm, nơi thiên nhiên và kiến trúc hòa quyện vào nhau. Rễ cây cổ thụ bao phủ ngôi đền, tạo nên một cảnh tượng cổ quái và thu hút du khách.
4. Big Circuit (Vòng Lớn):
Big Circuit có đền Preah Khan, tương tự như Ta Prohm, với những bức tường đá và cây cổ thụ. Đền Pre Rup là một địa điểm lý tưởng để ngắm hoàng hôn.
5. Nhóm Roluos:
Nhóm Roluos là quần thể phế tích thuộc thành phố cổ Hariharalaya, có niên đại lâu đời hơn cả Angkor. Đền Bakong với kiến trúc kim tự tháp là điểm nổi bật nhất.
Các đền ngoại vi:
Các đền ngoại vi nằm xa trung tâm quần thể Angkor, nhưng lại có những công trình độc đáo. Đền Banteay Srei được xây bằng đá sa thạch đỏ, với những điêu khắc trang trí tỉ mỉ.
Angkor Wat không chỉ là công trình kiến trúc tiêu biểu của Campuchia mà còn là một di sản văn hóa vô giá của nhân loại, thu hút hàng triệu du khách mỗi năm đến chiêm ngưỡng vẻ đẹp và khám phá lịch sử.
