“Chiều xuân” của Anh Thơ không chỉ là một bài thơ, mà còn là một bức tranh quê hương sống động, được vẽ nên bằng những nét bút tài hoa và trái tim yêu mến làng quê tha thiết. Bài thơ đã khắc họa thành công một buổi chiều xuân yên bình, tĩnh lặng, nhưng cũng đầy ắp sức sống, khơi gợi trong lòng người đọc những cảm xúc sâu lắng về quê hương, về những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp.
Bài thơ thể hiện rõ phong cách thơ Anh Thơ: bình dị, chân chất nhưng không kém phần tinh tế và giàu cảm xúc. Bà đã chọn những hình ảnh quen thuộc, gần gũi của làng quê Việt Nam để đưa vào thơ, như bến đò, quán tranh, cánh đồng lúa, đàn trâu, cô thôn nữ… Tất cả những hình ảnh ấy hiện lên một cách sống động, chân thực, mang đậm hơi thở của cuộc sống thôn quê.
Điểm đặc biệt trong “Chiều xuân” là cách Anh Thơ sử dụng ngôn ngữ. Ngôn ngữ thơ của bà giản dị, trong sáng, mộc mạc nhưng lại rất giàu sức gợi. Bà đã khéo léo sử dụng các từ láy, các biện pháp tu từ để diễn tả một cách sinh động, tinh tế những vẻ đẹp của cảnh vật và con người.
Bài thơ được chia thành ba khổ, mỗi khổ là một bức tranh nhỏ về cảnh chiều xuân.
Khổ đầu tiên vẽ nên khung cảnh bến đò vắng vẻ, tĩnh lặng:
Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng,
Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi;
Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời.
Bức tranh hiện lên với gam màu trầm buồn, tĩnh lặng. “Mưa đổ bụi êm êm” gợi cảm giác nhẹ nhàng, thanh khiết, nhưng cũng mang đến một chút se lạnh. “Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi”, “Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng” thể hiện sự yên ả, tĩnh mịch của không gian. Hình ảnh “chòm xoan hoa tím rụng tơi bời” càng tô đậm thêm vẻ tiêu điều, vắng vẻ của buổi chiều xuân. Tuy nhiên, trong sự tĩnh lặng ấy, ta vẫn cảm nhận được một vẻ đẹp tiềm ẩn, một sức sống âm ỉ của thiên nhiên. “Bến đò chiều xuân với cơn mưa bụi nhẹ nhàng và con đò lười biếng nằm yên ả, gợi cảm giác thanh bình, tĩnh lặng nơi làng quê.”
Khổ thứ hai chuyển sang cảnh đường đê với những hình ảnh sinh động, tươi vui hơn:
Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ,
Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ;
Mấy cánh bướm rập rờn trôi trước gió,
Những trâu bò thong thả cúi ăn mưa.
Ở khổ thơ này, bức tranh chiều xuân đã có thêm những gam màu tươi sáng, rộn rã hơn. “Cỏ non tràn biếc cỏ” gợi cảm giác tươi tốt, tràn đầy sức sống. “Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ”, “Mấy cánh bướm rập rờn trôi trước gió”, “Những trâu bò thong thả cúi ăn mưa” tạo nên một không khí sinh động, vui tươi. Những hình ảnh này cho thấy sự vận động, sự sống động của thiên nhiên trong buổi chiều xuân. “Đàn trâu thong thả gặm cỏ non trên đường đê xanh mướt trong cơn mưa xuân nhẹ nhàng, tạo nên một khung cảnh thanh bình, yên ả.”
Khổ cuối cùng khắc họa cảnh đồng lúa với hình ảnh cô thôn nữ đang cặm cụi làm việc:
Trong đồng lúa xanh rờn và ướt lặng,
Lũ cò con chốc chốc vụt bay ra;
Làm giật mình một cô nàng yếm thắm,
Cúi cuốc cào cỏ ruộng sắp ra hoa.
Bức tranh đồng lúa hiện lên với một màu xanh mơn mởn, tràn đầy hy vọng. “Lũ cò con chốc chốc vụt bay ra” tạo nên một điểm nhấn sinh động, vui tươi. Đặc biệt, hình ảnh “cô nàng yếm thắm” xuất hiện đã làm cho bức tranh trở nên có hồn hơn, ấm áp hơn. Cô thôn nữ cần cù lao động, chăm sóc cho những cánh đồng lúa, gieo hy vọng cho một mùa màng bội thu. “Cô thôn nữ mặc yếm thắm đang cặm cụi cào cỏ trên đồng lúa xanh mướt, lũ cò con bay lượn chốc chốc, tạo nên một bức tranh làng quê yên bình và nên thơ.”
“Chiều xuân” không chỉ là một bài thơ tả cảnh, mà còn là một bài thơ thể hiện tình yêu quê hương sâu sắc của Anh Thơ. Qua những hình ảnh bình dị, quen thuộc của làng quê, bà đã gửi gắm vào đó những tình cảm yêu mến, trân trọng đối với những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Tóm lại, “Chiều xuân” là một bài thơ hay, một bức tranh quê hương tuyệt đẹp, thể hiện tài năng và tâm hồn của một nhà thơ yêu quê hương tha thiết. Bài thơ đã đi sâu vào lòng người đọc, khơi gợi những cảm xúc sâu lắng về quê hương, về những giá trị văn hóa truyền thống.
