Vua Trần Thái Tông, người khai mở vương triều Trần, nổi tiếng với những quyết định táo bạo, nhưng cũng không ít tranh cãi, đặc biệt là trong các mối quan hệ hôn nhân. Việc ông đối xử với vợ, chồng, và những người liên quan đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều trong lịch sử.
Truất ngôi vợ, “thưởng” chồng cũ
Câu chuyện về Trần Thái Tông và Lý Chiêu Hoàng là một ví dụ điển hình. Dù kết hôn từ khi còn nhỏ và cùng nhau trải qua những biến động chính trị, Chiêu Hoàng vẫn bị truất ngôi hoàng hậu vì không có con nối dõi. Sau đó, vua Trần lại gả bà cho Lê Phụ Trần, người có công cứu giá. Cách hành xử này khiến nhiều người cho rằng vua Trần coi vợ như một thứ “ban phát”.
Cướp vợ của anh trai
Không chỉ truất ngôi vợ, Trần Thái Tông còn gây xôn xao dư luận khi lấy Thuận Thiên công chúa, vợ của anh trai Trần Liễu. Việc này không chỉ gây rạn nứt tình cảm gia đình mà còn bị đánh giá là trái với luân thường đạo lý. Theo sử sách, Thuận Thiên đã mang thai ba tháng với Trần Liễu khi Trần Thái Tông quyết định “cướp” bà làm vợ. Hành động này bị Phan Phu Tiên chỉ trích là “bỏ cả luân thường, mở lối dâm loạn”.
Hệ lụy từ những quyết định hôn nhân
Những quyết định liên quan đến “Trần Thái Tông Vợ/chồng” đã để lại nhiều hệ lụy. Trần Liễu vì uất hận mà dấy binh làm loạn. Hơn nữa, việc Trần Thái Tông mạo nhận con của anh trai làm con mình cũng tạo tiền lệ không tốt, ảnh hưởng đến những đời vua sau.
Sử thần Ngô Sĩ Liên đã nhận định: “Thái Tông mạo nhận con của anh làm con mình. Sau này Dụ Tông và Hiến Từ (hoàng hậu) đều cho (Dương) Nhật Lễ làm con của Cung Túc vương, đến nỗi cơ nghiệp nhà Trần xuýt nữa sụp đổ, há chẳng phải là không có ngọn nguồn của nó hay sao?”
“Thưởng” công thần bằng vợ cũ
Sau khi truất ngôi Lý Chiêu Hoàng, Trần Thái Tông đã gả bà cho Lê Phụ Trần để “thưởng công”. Mặc dù vua Trần đã dùng những lời lẽ ngọt ngào để thuyết phục Chiêu Hoàng, ca ngợi công lao của bà và khẳng định bổn phận của mình, hành động này vẫn bị xem là coi thường đạo vợ chồng.
Sử thần Ngô Sĩ Liên đã phải thốt lên: “Vua tôi nhà Trần coi thường đạo vợ chồng lại thấy ở đây một lần nữa”.
Kết luận
Những câu chuyện xung quanh “trần thái tông vợ/chồng” cho thấy một góc khuất trong lịch sử, nơi quyền lực chính trị và những toan tính cá nhân chi phối cả những mối quan hệ thiêng liêng nhất. Dù có những đóng góp lớn cho đất nước, Trần Thái Tông vẫn bị phê phán vì những quyết định liên quan đến hôn nhân gia đình, những quyết định đã gây ra nhiều tranh cãi và hệ lụy lâu dài.
