“Chuyện người con gái Nam Xương” là một tác phẩm nổi bật trong kho tàng văn học Việt Nam, được trích từ tập “Truyền kỳ mạn lục” của Nguyễn Dữ. Tác phẩm không chỉ phản ánh giá trị hiện thực sâu sắc về xã hội phong kiến mà còn ca ngợi vẻ đẹp phẩm chất của người phụ nữ Việt Nam.
Nguyễn Dữ là một nhà văn sống vào thế kỷ XVI, thời kỳ chế độ phong kiến Việt Nam bắt đầu suy thoái. Ông sinh ra tại xã Đỗ Tùng, huyện Trường Tân (nay là Thanh Miện, Hải Dương). Nguyễn Dữ là một người học rộng, tài cao, nhưng ông chỉ làm quan một thời gian ngắn rồi xin về quê ở ẩn, thể hiện sự bất mãn với thời cuộc. “Truyền kỳ mạn lục” là tác phẩm duy nhất của ông, gồm 20 truyện, được viết theo thể loại truyền kỳ, phản ánh hiện thực xã hội và gửi gắm những suy tư về nhân sinh.
“Chuyện người con gái Nam Xương” xoay quanh cuộc đời đầy oan trái của Vũ Nương, một người phụ nữ xinh đẹp, đức hạnh nhưng phải chịu đựng bi kịch gia đình do sự ghen tuông mù quáng của chồng là Trương Sinh. Câu chuyện bắt đầu với cuộc hôn nhân giữa Vũ Nương và Trương Sinh. Sau đó, Trương Sinh phải đi lính, Vũ Nương ở nhà một mình sinh con và chăm sóc mẹ chồng. Khi Trương Sinh trở về, chỉ vì lời nói ngây thơ của đứa con mà nghi ngờ vợ không chung thủy. Bất chấp những lời thanh minh của Vũ Nương và sự bênh vực của hàng xóm, Trương Sinh vẫn quyết tâm đuổi nàng ra khỏi nhà. Quá uất ức, Vũ Nương đã gieo mình xuống sông Hoàng Giang tự vẫn để chứng minh sự trong sạch của mình.
Tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” không chỉ là một câu chuyện kể về số phận bi thảm của một người phụ nữ mà còn là một bức tranh chân thực về xã hội phong kiến bất công. Chiến tranh phi nghĩa đã gây ra cảnh chia ly, khiến người phụ nữ phải chịu đựng cô đơn và vất vả. Thói ghen tuông và sự độc đoán của người chồng đã đẩy Vũ Nương đến bước đường cùng. Câu chuyện lên án những hủ tục phong kiến, đồng thời thể hiện niềm cảm thương sâu sắc đối với số phận của người phụ nữ.
Vũ Nương là nhân vật trung tâm của tác phẩm, đại diện cho vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam. Nàng là người vợ hiền thục, đảm đang, hết lòng chăm sóc gia đình, thương yêu chồng con, hiếu thảo với mẹ chồng. Dù phải chịu đựng oan khuất, nàng vẫn giữ vững phẩm chất cao đẹp của mình. Cái chết của Vũ Nương là một lời tố cáo mạnh mẽ đối với xã hội bất công, đồng thời khẳng định vẻ đẹp tâm hồn và phẩm giá của người phụ nữ.
Ngoài giá trị nội dung sâu sắc, “Chuyện người con gái Nam Xương” còn có giá trị nghệ thuật đặc sắc. Nguyễn Dữ đã xây dựng cốt truyện hấp dẫn, tình tiết bất ngờ, kết hợp yếu tố hiện thực và yếu tố kỳ ảo một cách hài hòa. Ngôn ngữ kể chuyện giản dị, giàu cảm xúc, miêu tả nhân vật sinh động, góp phần làm nên sức hấp dẫn của tác phẩm.
Đoạn kết của truyện mang yếu tố kỳ ảo khi Vũ Nương được Phan Lang cứu sống và gặp lại ở thủy cung. Chi tiết này thể hiện ước mơ của người xưa về một cuộc sống tốt đẹp hơn, nơi những người hiền lành, lương thiện được đền đáp xứng đáng. Tuy nhiên, việc Vũ Nương không thể trở về trần gian cũng cho thấy sự bế tắc của xã hội phong kiến, nơi cái ác vẫn còn tồn tại và đè nặng lên số phận con người.
“Chuyện người con gái Nam Xương” là một tác phẩm văn học có giá trị nhân văn sâu sắc, thể hiện niềm cảm thương đối với số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, đồng thời ca ngợi vẻ đẹp phẩm chất của họ. Tác phẩm đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn học Việt Nam và có sức sống lâu bền trong lòng độc giả.
