Nhân vật văn học không chỉ là những hình tượng được tạo nên từ trí tưởng tượng của nhà văn, mà còn là tấm gương phản chiếu những vấn đề đời sống sâu sắc. Vậy, vấn đề nào được gợi ra từ một nhân vật văn học mà em cảm thấy gần gũi và thú vị nhất? Hãy cùng nhau chia sẻ và thảo luận.
1. Chuẩn bị trước khi nói
a. Lựa chọn và xác định vấn đề
Chọn một vấn đề có ý nghĩa, khơi gợi từ một nhân vật văn học trong tác phẩm đã đọc. Ví dụ, từ nhân vật Dế Mèn, ta có thể suy ngẫm về lòng dũng cảm và sự hối lỗi. Hoặc từ nhân vật Lão Hạc, chúng ta có thể bàn về lòng tự trọng và sự nghèo khó.
b. Thu thập thông tin và xây dựng đề cương
- Tìm ý tưởng và thông tin liên quan đến vấn đề đã chọn.
- Lập đề cương bài nói, ví dụ:
- Nhân vật Lão Hạc gợi ra vấn đề gì về lòng tự trọng?
- Lòng tự trọng là gì và tại sao nó quan trọng?
- Những biểu hiện của lòng tự trọng trong xã hội hiện nay.
- Bài học rút ra từ câu chuyện của Lão Hạc.
c. Luyện tập trình bày
- Tập nói một mình để quen với nội dung.
- Nắm vững các tiêu chí đánh giá bài nói: nội dung, cách diễn đạt, thái độ.
2. Trình bày bài nói
a. Người nói
- Trình bày các ý theo đề cương đã chuẩn bị.
- Nhấn mạnh ý kiến cá nhân về vấn đề.
- Điều chỉnh giọng nói, tốc độ, sử dụng cử chỉ phù hợp và tương tác với người nghe.
b. Người nghe
- Tập trung lắng nghe và ghi lại những điểm quan trọng.
- Chú ý cách trình bày và thái độ của người nói.
- Chuẩn bị câu hỏi hoặc ý kiến để thảo luận sau khi người nói kết thúc.
3. Sau khi nói
Thảo luận và phản biện một cách xây dựng, tôn trọng ý kiến của nhau.
| Người nghe | Người nói |
|---|---|
| Kiểm tra lại thông tin, trao đổi với tinh thần xây dựng. Có thể đặt câu hỏi để thu thập thêm thông tin, đưa ra lý do đồng tình hoặc không đồng tình, nhận xét về lý lẽ và bằng chứng. | Lắng nghe và phản hồi ý kiến của người nghe với tinh thần cầu thị. Trả lời câu hỏi, bổ sung thông tin, đưa ra lý lẽ và bằng chứng để bảo vệ ý kiến, tiếp thu những góp ý xác đáng. |
Bài nói tham khảo:
Từ nhân vật Chí Phèo của Nam Cao, em suy nghĩ về vấn đề tha hóa nhân cách trong xã hội. Chí Phèo, một người nông dân hiền lành, lương thiện, nhưng vì những bất công của xã hội phong kiến mà dần trở thành một kẻ lưu manh, mất hết nhân tính.
Sự tha hóa của Chí Phèo là một lời cảnh tỉnh về những hệ lụy mà xã hội bất công có thể gây ra cho con người. Khi bị đẩy vào bước đường cùng, con người có thể đánh mất đi những giá trị tốt đẹp vốn có và trở nên tàn nhẫn, độc ác.
Trong xã hội hiện nay, chúng ta vẫn có thể thấy những biểu hiện của sự tha hóa nhân cách ở một bộ phận người. Đó có thể là những hành vi phạm tội, bạo lực, hoặc đơn giản chỉ là sự vô cảm, thờ ơ trước những khó khăn của người khác.
Để ngăn chặn sự tha hóa nhân cách, chúng ta cần xây dựng một xã hội công bằng, văn minh, nơi mọi người đều có cơ hội phát triển và được tôn trọng. Đồng thời, cần tăng cường giáo dục đạo đức, bồi dưỡng lòng nhân ái và trách nhiệm xã hội cho mỗi người.
Chí Phèo là một nhân vật bi kịch, nhưng câu chuyện về cuộc đời anh ta vẫn còn nguyên giá trị thời sự. Nó nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc xây dựng một xã hội tốt đẹp, nơi con người có thể sống một cuộc sống ý nghĩa và hạnh phúc.
