Xuân Quỳnh, “Nữ hoàng của thơ tình yêu”, đã để lại một gia tài thơ ca đồ sộ, trong đó những vần thơ viết về tình mẫu tử chiếm một vị trí đặc biệt. Thơ chị là tiếng lòng chân thật của người phụ nữ, chứa đựng những cảm xúc ngọt ngào, đắng cay của cuộc đời, đặc biệt là tình yêu và tình mẫu tử. Bên cạnh những bài thơ tình nổi tiếng, những vần thơ Xuân Quỳnh viết cho con, cho thiếu nhi luôn tỏa sáng, sưởi ấm trái tim độc giả Việt Nam.
Chị viết cho những đứa con của mình bằng tất cả tình yêu thương, xen lẫn những nỗi xót xa, âu lo. Chị thấu hiểu sâu sắc tâm tư của con trẻ, nhìn thế giới qua đôi mắt trong veo của chúng. Bởi vậy, những bài thơ về tình mẫu tử của chị toát lên vẻ đẹp của một trái tim nhân hậu, đằm thắm và bao dung. Bài thơ “Con yêu mẹ” là một minh chứng rõ ràng cho điều đó.
Bài thơ “Con yêu mẹ” là cuộc trò chuyện ngọt ngào giữa con và mẹ. Đọc bài thơ, ta hình dung ra cảnh người mẹ ôm đứa con vào lòng và âu yếm hỏi: “Con có yêu mẹ không?”. Sau khi nghe con trả lời, người mẹ lại hỏi tiếp: “Con yêu mẹ như thế nào?”. Cứ thế, câu chuyện của hai mẹ con tiếp diễn bằng những câu hỏi đáp mà chỉ có trái tim người mẹ và sự hồn nhiên của con mới có thể cảm nhận được trọn vẹn.
Bài thơ mở đầu bằng câu trả lời hồn nhiên của con trẻ: “Con yêu mẹ bằng ông trời/ Rộng lắm không bao giờ hết”. Trong thế giới của trẻ thơ, “ông trời” là hình ảnh tượng trưng cho sự rộng lớn, vô tận. Con trẻ thường sử dụng những hình ảnh so sánh tuyệt đối để diễn tả tình cảm của mình.
Rồi con yêu mẹ bằng Hà Nội, bằng trường học… Với tư duy ngây thơ, con muốn dùng tất cả mọi thứ, từ những điều lớn lao đến những gì gần gũi, thân thiết nhất để diễn tả tình yêu của mình dành cho mẹ.
Hà Nội – thành phố với ngôi nhà nhỏ của con, với những con đường quen thuộc, con sẽ gắn tình yêu mẹ với những điều thân thương đó. Trường học là nơi con đến mỗi ngày, vì vậy: “Con yêu mẹ bằng trường học/ Suốt ngày con ở đấy thôi”, như vậy hai mẹ con sẽ luôn được ở bên nhau: “Lúc con học lúc con chơi/ Là con cũng đều có mẹ”.
Và cuối cùng, tình yêu của con dành cho mẹ được diễn tả bằng một hình ảnh vô cùng “trẻ thơ”: “À mẹ ơi có con dế/ Luôn trong bao diêm con đây/ Mở ra là con thấy ngay/ Con yêu mẹ bằng con dế”. Hình ảnh “con dế” thật ngộ nghĩnh, đáng yêu và gây xúc động mạnh mẽ cho người mẹ. “Con yêu mẹ bằng con dế” chính là tình cảm chân thật của con trong cách hình dung của trẻ nhỏ.
Tình cảm đó không phải là điều gì trừu tượng mà là những gì cụ thể, gần gũi, thân thiết như những vật con mang theo bên mình mỗi ngày. Con dế là kết quả của bài học tình cảm mà đứa con nhận được thông qua quá trình tư duy dưới sự dẫn dắt khéo léo, tự nhiên của người mẹ. “Giá có cái gì gần hơn/ Con yêu mẹ bằng cái đó”. Liên tưởng của đứa con khiến người mẹ và người đọc bật cười thích thú bởi tư duy vừa quen thuộc vừa lạ lẫm.
Thơ viết về tình cảm của mẹ dành cho con thì nhiều, nhưng thơ viết về tình yêu của con dành cho mẹ một cách ngộ nghĩnh, trong trẻo và dễ thương như Xuân Quỳnh thì hiếm có. Xuân Quỳnh từng chia sẻ: “Thơ tôi đó là món quà của một bạn nhỏ ngày xưa tặng các bạn nhỏ bây giờ”.
Cuộc đời mồ côi đã giúp chị thấu hiểu sự thiêng liêng, cần thiết và quý giá của tình mẫu tử đối với con trẻ. Có lẽ vì vậy, chị dồn nén tất cả tình yêu thương nồng nàn dành cho các con như một cách bù đắp những thiếu hụt tình cảm và trống trải của đời mình. Và có lẽ, chính tâm hồn chân thật ấy đã tạo nên sức hút mạnh mẽ của thơ Xuân Quỳnh đối với độc giả Việt Nam.
Và đặc biệt, tình mẫu tử ấm áp, tốt đẹp ấy đã gieo vào lòng con trẻ sự vị tha và tình yêu thương cao thượng. Làm sao có thể quên một bài thơ như bài thơ “Con yêu mẹ”.
Bài thơ “Con yêu mẹ” của Xuân Quỳnh được mọi người vô cùng yêu mến. Chủ đề thơ Xuân Quỳnh thường xoay quanh những vấn đề nội tâm: kỷ niệm tuổi thơ, tình yêu gia đình. Bà được mệnh danh là nữ hoàng thơ tình bởi những vần thơ ngọt ngào, đặc biệt là tình cảm gia đình đằm thắm.
