Năm 2024 đánh dấu cột mốc 300 năm ngày sinh của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1724 – 2024), vị đại danh y được kính ngưỡng như ông tổ của nền y học cổ truyền Việt Nam. Tỉnh Hà Tĩnh đang tích cực chuẩn bị hồ sơ trình UNESCO vinh danh ông, một hành động tri ân xứng đáng với những đóng góp to lớn của ông cho y học, văn hóa và văn học dân tộc.
Lê Hữu Trác không chỉ là một thầy thuốc tài ba mà còn là một nhân cách lớn, một tấm gương sáng về lòng nhân ái và sự liêm khiết. Cả cuộc đời ông đã chứng minh cho câu nói: “Công danh trước mắt trôi như nước, nhân nghĩa trong lòng chẳng đổi phương.”
Sinh ra tại thôn Văn Xá, làng Lưu Xá (Hưng Yên ngày nay), cuộc đời và sự nghiệp của Hải Thượng Lãn Ông gắn liền với vùng đất Bàu Thượng, Hương Sơn, Hà Tĩnh. Ông xuất thân trong một gia đình khoa bảng, nhưng trước cảnh xã hội rối ren, ông đã từ chối mọi cơ hội thăng tiến để chuyên tâm nghiên cứu y học và chữa bệnh cứu người.
Hải Thượng Lãn Ông không chỉ kế thừa và phát huy tinh hoa của nền y học cổ truyền mà còn sáng tạo ra những phương pháp chữa bệnh độc đáo, hiệu quả, đặc biệt là thuốc Nam theo phương châm “Nam dược trị Nam nhân” của Tuệ Tĩnh thiền sư. Ông để lại cho đời những tác phẩm vô giá, trong đó nổi bật nhất là bộ “Hải Thượng y tông tâm lĩnh”, một bách khoa toàn thư về y học cổ truyền được đánh giá là công trình y học xuất sắc nhất thời trung đại Việt Nam. Ngoài ra, các tác phẩm “Lĩnh Nam bản thảo” và “Thượng kinh ký sự” cũng có giá trị to lớn về y học, văn học, lịch sử và triết học.
Việc UNESCO vinh danh Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác không chỉ là niềm tự hào của ngành y học Việt Nam mà còn là sự khẳng định giá trị nhân văn sâu sắc trong tư tưởng và hành động của ông, một tấm gương sáng cho các thế hệ mai sau noi theo. “Công danh trước mắt trôi như nước, nhân nghĩa trong lòng chẳng đổi phương” – câu nói ấy mãi là kim chỉ nam cho những ai muốn sống một cuộc đời ý nghĩa và cống hiến cho xã hội.
