Khu vực Bắc Trung Bộ, đặc biệt là các tỉnh từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế, thường xuyên hứng chịu những trận mưa lớn kéo dài, gây ra lũ lụt nghiêm trọng. Vậy, điều gì tạo nên đỉnh mưa lớn nhất cả nước ở khu vực này? Đó là do tác động tổng hợp của nhiều yếu tố, bao gồm vị trí địa lý, địa hình, gió mùa và biến đổi khí hậu.
Vị trí địa lý của Bắc Trung Bộ đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành lượng mưa lớn. Nằm ở vị trí chuyển tiếp giữa miền Bắc và miền Nam, khu vực này chịu ảnh hưởng của cả gió mùa Đông Bắc và gió mùa Tây Nam. Vào mùa đông, gió mùa Đông Bắc từ lục địa thổi xuống mang theo không khí lạnh, khi gặp địa hình núi chắn gió sẽ gây ra mưa lớn. Vào mùa hè, gió mùa Tây Nam từ biển thổi vào mang theo hơi ẩm, gặp địa hình núi cao cũng gây ra hiện tượng mưa lớn kéo dài.
Địa hình cũng là một yếu tố quan trọng góp phần vào đỉnh mưa lớn ở Bắc Trung Bộ. Dãy Trường Sơn chạy dọc theo khu vực này tạo thành một bức tường chắn gió, khiến hơi ẩm từ biển không thể vượt qua, gây ra mưa lớn ở sườn đón gió. Ngoài ra, địa hình dốc cũng khiến nước mưa tập trung nhanh chóng, gây ra lũ quét và sạt lở đất.
Gió mùa là một yếu tố không thể bỏ qua khi nói về đỉnh mưa ở Bắc Trung Bộ. Gió mùa Đông Bắc thường mang theo không khí lạnh và ẩm từ biển Hoa Đông, khi gặp địa hình núi chắn gió sẽ gây ra mưa phùn kéo dài. Gió mùa Tây Nam mang theo hơi ẩm từ biển Đông, khi gặp địa hình núi cao sẽ gây ra mưa lớn và dông bão. Sự kết hợp của hai loại gió mùa này khiến khu vực Bắc Trung Bộ có lượng mưa rất lớn trong năm.
Biến đổi khí hậu cũng góp phần làm gia tăng đỉnh mưa ở Bắc Trung Bộ. Nhiệt độ tăng lên khiến lượng hơi nước bốc hơi từ biển nhiều hơn, làm tăng độ ẩm trong không khí. Điều này dẫn đến mưa lớn hơn và thường xuyên hơn. Ngoài ra, biến đổi khí hậu cũng làm thay đổi quy luật hoạt động của gió mùa, khiến cho các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão và lũ lụt xảy ra thường xuyên hơn.
Thực tế cho thấy, năm 2024, trên khu vực biển Đông đã có 9 cơn bão và 1 áp thấp nhiệt đới, trong đó có 4 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta. Bão số 3 (YAGI) được đánh giá là mạnh nhất trong vòng 30 năm trở lại đây, gây ra gió mạnh và mưa lớn trên diện rộng. Lượng mưa đo được ở nhiều trạm ở Bắc Bộ cao hơn 4-6 lần so với trung bình nhiều năm.
Không chỉ khu vực Bắc Bộ mà các tỉnh miền Trung cũng phải hứng chịu những đợt mưa lũ kéo dài. Mực nước đỉnh lũ trên các sông ở Thanh Hóa, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế đều ở mức báo động 2-3. Mưa lũ lớn đã gây ngập lụt nghiêm trọng ở nhiều địa phương, gây thiệt hại lớn về người và tài sản.
Như vậy, đỉnh Mưa Của Khu Vực Bắc Trung Bộ Lớn Nhất Cả Nước Là Do Tác động Tổng Hợp Của vị trí địa lý, địa hình, gió mùa và biến đổi khí hậu. Để giảm thiểu thiệt hại do mưa lũ gây ra, cần có các giải pháp đồng bộ như quy hoạch đô thị hợp lý, xây dựng hệ thống đê điều kiên cố, nâng cao khả năng dự báo thời tiết và tăng cường công tác phòng chống thiên tai.
Việc ứng phó với biến đổi khí hậu cũng là một giải pháp quan trọng để giảm thiểu tác động của mưa lũ. Cần có các biện pháp giảm phát thải khí nhà kính, tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo và nâng cao nhận thức của cộng đồng về biến đổi khí hậu.
