Sĩ diện, hay còn gọi là thể diện, là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người. Nó thể hiện mong muốn được người khác coi trọng, không muốn thua kém ai. Tuy nhiên, ranh giới giữa sĩ diện và sĩ diện hão vô cùng mong manh, và hiểu rõ “Vì Sao Phải Sĩ Diện” là chìa khóa để sống một cuộc đời ý nghĩa.
Mong muốn khẳng định bản thân là một động lực mạnh mẽ thúc đẩy con người vươn lên. Khi động lực này được hiện thực hóa bằng nỗ lực và tài năng thực sự, nó trở thành một biểu hiện đẹp của sĩ diện. Ngược lại, khi một người không có năng lực thực sự nhưng lại cố gắng tạo ra vẻ ngoài hào nhoáng, đó chính là thói sĩ diện hão, một điều đáng chê trách.
Giữ sĩ diện là để bảo vệ giá trị bản thân, tránh trở thành người vô sỉ, không được tôn trọng. Người biết giữ thể diện là người hiểu rõ bản thân mình và luôn đề cao giá trị đạo đức, dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất. Câu tục ngữ “đói cho sạch, rách cho thơm” chính là minh chứng cho điều này. Tuy nhiên, nếu không tự lượng sức mình mà cố gắng làm những việc vượt quá khả năng, thì việc giữ sĩ diện chỉ mang lại thêm phiền muộn.
Thói sĩ diện hão thường đi kèm với sự giả tạo, khoe mẽ, hợm hĩnh, bảo thủ, giấu dốt, phù phiếm và lãng phí. Nó là một đặc trưng phổ biến trong xã hội tiểu nông, nơi mà hình thức được coi trọng hơn nội dung.
Những biểu hiện của thói sĩ diện hão rất đa dạng. Ví dụ, nhiều gia đình nông dân nghèo vẫn cố gắng vay mượn để tổ chức cưới xin, ma chay, giỗ tết sao cho “bằng thiên hạ”, rồi sau đó phải vất vả trả nợ. Thanh niên thì đua đòi, thể hiện bản thân một cách thái quá, dẫn đến những hậu quả đáng tiếc. Trong ăn uống, nhiều người cố tình để thừa thức ăn để tỏ ra “sang trọng”, mặc dù bản thân có thể vẫn còn đói.
Cũng vì thói sĩ diện hão, nhiều người cố gắng tìm kiếm danh vọng, chức quyền bằng mọi giá, để rồi trở thành những người “hữu danh vô thực”. Những người lãnh đạo mắc phải thói này thường ra oai, hách dịch, bảo thủ và sợ bị mất mặt nếu thừa nhận điều mình không biết.
Người có thói sĩ diện hão thường khoe khoang về vị trí, vai trò của mình, hoặc bóng gió về mối quan hệ với những người có quyền lực. Họ thích được khen ngợi và nịnh bợ, và sẵn sàng sử dụng mọi thủ đoạn để đạt được mục đích.
Đây cũng là lý do giải thích vì sao có nhiều người giàu có về vật chất nhưng lại nghèo nàn về nhân cách. Sự cao quý, sang trọng về nhân cách không nằm ở số lượng tài sản mà ở trình độ văn hóa, lối sống văn minh và sự cống hiến cho xã hội. Sự giàu có mà không đi kèm với những giá trị đạo đức chỉ gợi lên những điều tiêu cực.
Mọi người thường dễ dàng nhận ra thói sĩ diện hão của nhau. Tuy nhiên, vì ai cũng có một chút sĩ diện, nên thói sĩ diện hão cũng được xem như một điều bình thường. Điều đáng buồn là những người có thói sĩ diện hão hiếm khi tự hỏi rằng mình đã để lại gì sau những hành động đó, và liệu mình có còn là chính mình hay không.
Trong xã hội hiện đại, con người ngày càng sống thực tế và thực dụng hơn. Những quan niệm cũ kỹ, lạc hậu cũng dần lùi vào quá khứ. Con người hiện đại sống cho bản thân và cho cộng đồng, tạo sự hài hòa giữa lợi ích cá nhân và lợi ích xã hội. Đó là cuộc sống với những giá trị chân- thiện- mỹ đích thực, nơi mỗi người được là chính mình, không phải đóng vai diễn theo kịch bản của người khác.
Hiểu rõ “vì sao phải sĩ diện” và phân biệt được ranh giới giữa sĩ diện và sĩ diện hão là vô cùng quan trọng. Sĩ diện đúng mực là động lực để vươn lên, trong khi sĩ diện hão chỉ mang lại sự giả tạo và khổ đau. Hãy sống một cuộc đời chân thực, tự tin và không ngừng hoàn thiện bản thân, đó mới là cách thể hiện sĩ diện một cách ý nghĩa nhất.
