Để hiểu sâu sắc hơn về tình cảm gia đình và giá trị truyền thống trong bài thơ “Nói với con” của Y Phương, chúng ta có thể liên hệ tác phẩm này với “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng. Cả hai tác phẩm đều khắc họa tình phụ tử thiêng liêng, nhưng ở hai bối cảnh lịch sử khác nhau, mang đến những góc nhìn đa chiều về tình cảm gia đình Việt Nam.
Trong “Chiếc lược ngà”, tình cha con giữa ông Sáu và bé Thu là tình cảm bị chia cắt bởi chiến tranh. Ông Sáu, người chiến sĩ cách mạng, phải xa gia đình để tham gia kháng chiến. Tình yêu thương con được ông thể hiện qua nỗi nhớ da diết, qua tấm ảnh bé Thu luôn mang theo bên mình. Bé Thu, lớn lên trong cảnh thiếu vắng cha, chỉ biết đến cha qua những bức ảnh cũ. Sự gặp gỡ sau tám năm xa cách đầy éo le, khi bé Thu không nhận ra cha mình vì vết sẹo trên mặt ông. Chiếc lược ngà, biểu tượng của tình phụ tử, là món quà ông Sáu dành dụm làm cho con, nhưng ông đã hy sinh trước khi trao được tận tay.
Nếu “Chiếc lược ngà” khắc họa tình cha con trong hoàn cảnh chiến tranh, thì “Nói với con” lại là lời tâm sự của người cha trong thời bình. Y Phương không trực tiếp kể một câu chuyện cụ thể, mà thông qua lời nói với con, truyền đạt những giá trị văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Người cha mong muốn con lớn lên khỏe mạnh, sống có ích, tự hào về nguồn cội và quê hương mình.
Sự tương đồng giữa hai tác phẩm nằm ở tình yêu thương vô bờ bến mà người cha dành cho con. Dù trong hoàn cảnh nào, tình phụ tử vẫn là một trong những tình cảm thiêng liêng nhất. Cả ông Sáu và người cha trong “Nói với con” đều mong muốn những điều tốt đẹp nhất cho con cái, muốn con sống một cuộc đời hạnh phúc và ý nghĩa.
Tuy nhiên, điểm khác biệt là cách thể hiện tình cảm. Trong “Chiếc lược ngà”, tình yêu thương được thể hiện qua hành động, qua sự hy sinh. Ông Sáu sẵn sàng chịu đựng gian khổ để làm một chiếc lược ngà cho con, và cuối cùng hy sinh cả tính mạng vì đất nước. Trong “Nói với con”, tình yêu thương được thể hiện qua lời nói, qua những lời dạy dỗ ân cần. Người cha muốn truyền lại cho con những kinh nghiệm sống, những giá trị văn hóa để con tự tin bước vào đời.
Bằng cách liên hệ “Nói với con” với “Chiếc lược ngà”, chúng ta thấy được sự phong phú và đa dạng của tình cảm gia đình trong văn học Việt Nam. Cả hai tác phẩm đều là những bài ca về tình phụ tử thiêng liêng, là lời nhắc nhở về những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
