Tình Huống Hàng Cơm Gần Nhà Hoa: Góc Khuất Lao Động Trẻ Em và Cách Ứng Xử

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức

Vận dụng kiến thức GDCD để phân tích và giải quyết các tình huống thực tế.

2. Kĩ năng

Phân tích tình huống, đánh giá hành vi và đưa ra cách ứng xử phù hợp.

3. Thái độ

Nhận thức về quyền trẻ em và trách nhiệm công dân.

II. Nội dung kiểm tra

Kiểm tra kiến thức về quyền trẻ em, luật lao động và đạo đức công dân.

III. Đề kiểm tra

Phần I – Trắc nghiệm (3 điểm)

Câu 1: (1 điểm)

Chọn từ/cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống:

“Mọi công dân có …………………………………sử dụng sức lao động của mình để học nghề, tìm kiếm việc làm, lựa chọn nghề nghiệp.”

“Mọi người có ………………………………….. để tự nuôi sống bản thân, nuôi sống gia đình, góp phần duy trì và phát triển đất nước.”

(Gợi ý: quyền tự do, nghĩa vụ, quyền lao động, nghĩa vụ lao động)

Câu 2: (1,5 điểm)

Xác định các ý kiến sau về hôn nhân là đúng hay sai:

Ý kiến	Đúng	Sai
A. Kết hôn là quyền tự do cá nhân, không ai có quyền can thiệp.
B. Nên kiểm tra sức khỏe trước khi kết hôn.
C. Nên lắng nghe ý kiến của cha mẹ khi chọn bạn đời.
D. Nam nữ chưa kết hôn có quyền chung sống như vợ chồng.
E. Hôn nhân dựa trên tình yêu chân thành là bền vững.
G. Trong gia đình, chồng có quyền quyết định mọi việc.

Câu 3: (0.5 điểm)

Hành vi nào sau đây vi phạm pháp luật dân sự?

A. Vi phạm quy định an toàn lao động.

B. Cướp giật tài sản.

C. Khai gian số vốn kinh doanh.

D. Vay tiền quá hạn không trả.

Phần II – Tự luận (7 điểm)

Câu 1: (2 điểm)

Thế nào là bảo vệ Tổ quốc? Học sinh lớp 9 có thể làm gì để góp phần bảo vệ Tổ quốc?

Câu 2: (2 điểm)

Quyền tự do kinh doanh là gì? Cho hai ví dụ về quyền tự do kinh doanh của công dân.

Câu 3: (1 điểm)

Nêu hai việc học sinh lớp 9 có thể tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội.

Câu 4: (2,5 điểm)

Tình huống “Tình Huống Hàng Cơm Gần Nhà Hoa”:

Hàng cơm gần nhà chị Hoa có một bé gái 14 tuổi làm thuê. Bé phải gánh nước nặng quá sức và thường xuyên bị chủ đánh mắng.

Chủ hàng cơm đã vi phạm những quy định nào của pháp luật?
Nếu chứng kiến tình huống hàng cơm gần nhà Hoa, em sẽ làm gì?

Câu 4 (tiếp theo): Phân tích sâu hơn về “tình huống hàng cơm gần nhà Hoa”

Phân tích chi tiết hơn về các khía cạnh pháp lý và đạo đức trong tình huống hàng cơm gần nhà Hoa. Đưa ra các giải pháp cụ thể hơn để giúp đỡ cô bé và ngăn chặn những trường hợp tương tự.

Phân tích rõ hơn về các điều luật bị vi phạm trong tình huống hàng cơm gần nhà Hoa:
- Luật Lao động: Quy định về độ tuổi lao động tối thiểu, các công việc bị cấm đối với người chưa thành niên, thời gian làm việc, điều kiện làm việc, và các biện pháp bảo vệ lao động trẻ em.
- Luật Trẻ em: Quy định về quyền của trẻ em được bảo vệ khỏi bóc lột, xâm hại, ngược đãi, và quyền được học tập, vui chơi, phát triển.
- Bộ luật Hình sự: Các tội liên quan đến xâm phạm thân thể, nhân phẩm của người khác, đặc biệt là trẻ em.
Đề xuất các hành động cụ thể hơn dựa trên vai trò và khả năng của từng người:
- Bản thân (nếu là người chứng kiến): Ghi lại bằng chứng (hình ảnh, video), báo cho cơ quan chức năng (công an, phòng lao động), tìm kiếm sự giúp đỡ từ các tổ chức bảo vệ trẻ em.
- Gia đình: Giáo dục con em về quyền trẻ em, lên án các hành vi bạo lực, hỗ trợ các nạn nhân.
- Nhà trường: Tổ chức các buổi nói chuyện, tuyên truyền về quyền trẻ em, xây dựng môi trường an toàn, thân thiện.
- Cộng đồng: Lên án các hành vi vi phạm, hỗ trợ các tổ chức bảo vệ trẻ em, giám sát và báo cáo các trường hợp nghi ngờ.
Đề xuất các giải pháp lâu dài để giải quyết vấn đề lao động trẻ em:
- Nâng cao nhận thức cộng đồng về quyền trẻ em và tác hại của lao động trẻ em.
- Tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
- Hỗ trợ các gia đình nghèo khó để họ có thể trang trải cuộc sống mà không cần phải cho con em đi làm.
- Cải thiện hệ thống giáo dục để đảm bảo tất cả trẻ em đều được đến trường.

B. ĐÁP ÁN, THANG ĐIỂM VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM

Phần I – Trắc nghiệm