Dàn Ý Còn Xa Lắm Mới Đến Cái Thác Dưới: Phân Tích Vẻ Đẹp Hung Bạo Sông Đà Qua Ngòi Bút Nguyễn Tuân

Khái quát về tùy bút và đoạn trích:

• Hoàn cảnh ra đời, xuất xứ, nội dung chính và nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm “Người lái đò Sông Đà.”
• Vị trí và nội dung cụ thể của đoạn trích trong toàn bộ tác phẩm.

Cảm nhận vẻ đẹp hung bạo của sông Đà trong đoạn trích:

• Nước thác Sông Đà:

  • Ngòi bút của Nguyễn Tuân khắc họa sự dữ dội, hiểm ác của sông Đà qua âm thanh thác nước.
  • Liên tưởng độc đáo, so sánh tiếng thác với tiếng gầm của hàng ngàn con trâu mộng da cháy, tạo ấn tượng mạnh về sức mạnh hoang dã của thiên nhiên. Sự tương phản giữa thủy (thác nước) và hỏa (rừng lửa) làm tăng thêm tính dữ dội, khủng khiếp.

• Thạch trận Sông Đà:

  • Miêu tả đội quân thạch giang hùng hậu với những hòn đá ngàn năm mai phục trong lòng sông.
  • Nguyễn Tuân cá tính hóa từng hòn đá, mỗi hòn mang một gương mặt, hình dáng và nhiệm vụ riêng: hòn ngổ ngáo, hiếu chiến, hòn ngỗ ngược, hòn nhăn nhúm méo mó.
  • Sử dụng từ ngữ giàu sức gợi, miêu tả hành động (nhổm dậy, vồ lấy, chặn ngang, dụ, đánh khuýp quật vu hồi, đánh tan, tiêu diệt), tính cách (ngỗ ngược), hình sắc (nhăn nhúm, méo mó, to, bé), tư thế (đứng, ngồi, nằm) để khắc họa sự sống động của thạch trận.

• Sự phối hợp giữa nước thác và đá thác:

  • Tiếng thác nước từ xa vọng lại, réo rắt rồi rống lên, vừa phô trương sức mạnh, vừa đe dọa con thuyền.
  • Thạch trận hiện ra với đội quân đá đủ hình dáng, kích thước, tư thế, mỗi hòn mang một vị trí và nhiệm vụ riêng: đá tảng chặn ngang, đá canh cửa dụ thuyền, boong-ke chìm và pháo đài nổi tiêu diệt thuyền.
  • Mỗi nhiệm vụ đều hung hãn, quyết liệt, thể hiện quyết tâm tiêu diệt đối phương đến cùng.

• Nhận xét: Đoạn trích là khúc ca ca ngợi vẻ đẹp hung bạo, hùng vĩ của sông Đà. Đó là sức mạnh thiên nhiên mà con người cần chinh phục, niềm tự hào của tác giả về Tổ quốc hùng vĩ, giàu đẹp.

• Nghệ thuật:

  • Nguyễn Tuân dường như thi tài với tạo hóa, sử dụng câu văn góc cạnh, giàu tính tạo hình, nhiều động từ mạnh liên tiếp.
  • Sử dụng lối ví von, ẩn dụ, tượng trưng, liên tưởng bất ngờ, chính xác, thú vị.
  • Vận dụng kiến thức đa ngành: địa lý, lịch sử, hội họa, văn chương, tri thức tự nhiên để khắc họa sông Đà.

Phong cách tài hoa, uyên bác của Nguyễn Tuân:

• Không chấp nhận sự sáo mòn, luôn tìm kiếm cái mới mẻ, độc đáo.

• Tiếp cận sự vật ở phương diện văn hóa, thẩm mỹ, ấn tượng với những gì gây cảm giác mạnh.

• Mĩ cảm tinh tế, trường liên tưởng phong phú, ngôn ngữ giàu có, tinh tế.

• Uyên bác khi huy động kiến thức từ nhiều lĩnh vực để khắc họa hình tượng sông Đà.

• Ý nghĩa: Thể hiện ý thức tự khẳng định cá tính độc đáo, lòng yêu nước tha thiết, sự lao động nghệ thuật khổ hạnh và trí thức tâm huyết với nghề.