Đoạn văn “Tôi có bay tạt ngang qua sông Đà mấy lần” trong tùy bút “Người lái đò Sông Đà” của Nguyễn Tuân không chỉ là một chi tiết miêu tả đơn thuần, mà còn là một chìa khóa để mở ra những tầng ý nghĩa sâu sắc về vẻ đẹp độc đáo của dòng sông và tình yêu quê hương đất nước nồng nàn của tác giả. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích đoạn văn này, làm nổi bật giá trị thẩm mỹ và tư tưởng mà nó mang lại.
Vẻ đẹp sông Đà nhìn từ trên cao: Một “áng tóc trữ tình”
Cái nhìn từ trên cao, “bay tạt ngang qua”, cho phép Nguyễn Tuân thu vào tầm mắt toàn cảnh sông Đà, không phải như một dòng chảy đơn thuần mà như một sinh thể sống động, quyến rũ.
Đoạn văn so sánh sông Đà với “một áng tóc trữ tình”, một hình ảnh thơ mộng và đầy gợi cảm. Cách so sánh này không chỉ cho thấy sự liên tưởng độc đáo của Nguyễn Tuân, mà còn thể hiện sự trân trọng, nâng niu vẻ đẹp mềm mại, duyên dáng của dòng sông. Sông Đà không còn là một con sông vô tri vô giác, mà trở thành một phần của bức tranh thiên nhiên Tây Bắc, gắn liền với hình ảnh người thiếu nữ vùng cao.
Sông Đà và sự hòa quyện với thiên nhiên Tây Bắc
Vẻ đẹp của sông Đà không tách rời khỏi khung cảnh núi rừng Tây Bắc hùng vĩ.
Nguyễn Tuân miêu tả “đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân”. Hoa ban trắng tinh khôi, hoa gạo đỏ rực rỡ, khói núi Mèo huyền ảo hòa quyện với dòng sông, tạo nên một bức tranh đa sắc, đầy sức sống. Sự hòa quyện này không chỉ làm tăng thêm vẻ đẹp của sông Đà, mà còn thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa con người và thiên nhiên Tây Bắc.
Sông Đà trong sự biến đổi của thời gian
Không chỉ miêu tả vẻ đẹp của sông Đà từ góc nhìn không gian, Nguyễn Tuân còn khắc họa dòng sông trong sự biến đổi của thời gian.
Ông phát hiện ra những sắc màu khác nhau của dòng sông theo mùa: “Mùa xuân dòng xanh ngọc bích… Mùa thu nước sông Đà lừ lừ chín đỏ”. Sự thay đổi màu sắc của dòng sông không chỉ là một hiện tượng tự nhiên, mà còn gợi lên những cảm xúc, tâm trạng khác nhau. Màu xanh ngọc bích tươi sáng của mùa xuân tượng trưng cho sự trẻ trung, tràn đầy sức sống, trong khi màu đỏ bầm của mùa thu lại gợi lên cảm giác giận dữ, bất mãn.
Tình yêu quê hương đất nước của Nguyễn Tuân
Qua những trang văn miêu tả sông Đà, Nguyễn Tuân đã thể hiện tình yêu quê hương đất nước sâu sắc.
Ông ca ngợi vẻ đẹp độc đáo của dòng sông, trân trọng những giá trị văn hóa, lịch sử gắn liền với nó. Tình yêu ấy không chỉ là tình cảm cá nhân, mà còn là tình yêu đối với một phần máu thịt của Tổ quốc. Bằng ngòi bút tài hoa, Nguyễn Tuân đã biến sông Đà thành một biểu tượng của vẻ đẹp Việt Nam, một niềm tự hào của dân tộc.
Kết luận
Đoạn văn “Tôi có bay tạt ngang qua sông Đà mấy lần” là một trong những đoạn văn đặc sắc nhất trong tùy bút “Người lái đò Sông Đà”. Qua đoạn văn này, Nguyễn Tuân đã không chỉ miêu tả vẻ đẹp độc đáo của dòng sông, mà còn thể hiện tình yêu quê hương đất nước nồng nàn. Đoạn văn là một minh chứng cho tài năng nghệ thuật và tấm lòng yêu nước của nhà văn.
