Cải lương, một loại hình nghệ thuật sân khấu dân gian đặc sắc của Việt Nam, đặc biệt phổ biến ở khu vực Nam Bộ. Đây là sự kết hợp hài hòa giữa âm nhạc dân gian Nam Bộ, nhạc cổ điển, tuồng (một loại hình sân khấu cổ điển có nguồn gốc từ Trung Quốc) và kịch nói hiện đại. Cải lương ra đời vào đầu thế kỷ 20 tại miền Nam Việt Nam và phát triển mạnh mẽ vào những năm 1930, trở thành một loại hình sân khấu được tầng lớp trung lưu ưa chuộng dưới thời Pháp thuộc.
Bản Chất Của Cải Lương
Cải lương có nhiều điểm tương đồng với operetta phương Tây, nhưng lại dễ dàng hơn trong việc diễn tả cảm xúc của nhân vật. Cải lương có khoảng 20 bài hát chính, nhưng mỗi bài có thể được điều chỉnh với các nhịp điệu cảm xúc khác nhau, tạo ra nhiều phiên bản khác nhau. Một trong những yếu tố quan trọng nhất tạo nên thành công của cải lương chính là giọng hát ngọt ngào của các nghệ sĩ, được khán giả vô cùng yêu thích. Khi nghe những giai điệu đầu tiên của bài vọng cổ quen thuộc, khán giả thường reo lên thích thú và vỗ tay hưởng ứng. Bài vọng cổ, theo nghĩa đen là “nhớ tiếc quá khứ”, là một loại hình ca đặc biệt với phần nhạc nền được chơi bằng đàn tranh (đàn 16 dây) hoặc guitar.
Biểu Diễn Cải Lương
Thông thường, có hai loại hình biểu diễn cải lương: biểu diễn đơn ca và biểu diễn trích đoạn, vở diễn. Một buổi biểu diễn cải lương luôn bao gồm các điệu múa, bài hát và âm nhạc, có nguồn gốc từ âm nhạc dân gian Nam Bộ. Âm nhạc cải lương đã được làm phong phú thêm với hàng trăm giai điệu mới. Một dàn nhạc cải lương chủ yếu bao gồm đàn guitar phím lõm. Trong một vở cải lương, các cảnh thường xuyên thay đổi trong suốt vở diễn. Trong một vở diễn điển hình, các diễn viên sử dụng sự kết hợp giữa các đoạn hội thoại thông thường và “Vọng Cổ” để thể hiện suy nghĩ và cảm xúc của mình.
Các Loại Hình Cải Lương
Chủ yếu có hai loại hình cải lương chính: cải lương tuồng cổ và cải lương xã hội. Cải lương xã hội tập trung vào các câu chuyện về xã hội Việt Nam hiện đại. Cốt truyện thường xoay quanh những câu chuyện tình lãng mạn pha trộn với các mối quan hệ gia đình hoặc xã hội. Các câu chuyện cũng khám phá các chuẩn mực văn hóa, chuẩn mực xã hội và các khía cạnh khác của xã hội Việt Nam. Loại hình này có thể được mô tả là bi kịch nhưng thường có kết thúc có hậu.
Nếu bạn xem một vở diễn mà các diễn viên mặc trang phục cổ xưa, đó là cải lương tuồng cổ. Cốt truyện dựa trên các câu chuyện cổ tích, truyền thuyết hoặc các câu chuyện lịch sử về chế độ phong kiến với các vị vua và chiến binh cổ đại, trong khi các cốt truyện đến từ nhiều truyền thuyết lịch sử hoặc cổ xưa của Trung Quốc. Xem một vở tuồng cổ, bạn có thể thấy rằng, ngoài các bài phát biểu thông thường, một số giai điệu được kết hợp vào vở diễn. Những giai điệu này được sử dụng lại trong các vở diễn khác nhau; tuy nhiên, các từ được thay đổi để phù hợp với bối cảnh.
Cho đến nay, mặc dù cải lương đã trải qua thời kỳ hoàng kim nhưng vẫn có rất nhiều người nghe trung thành. Trải qua hơn một trăm năm phát triển, cải lương đã khẳng định vai trò quan trọng của mình trong cái nôi nghệ thuật truyền thống Việt Nam!
