Nghị Luận Về Câu Tục Ngữ “Gần Mực Thì Đen, Gần Đèn Thì Rạng”: Cái Nhìn Đa Chiều
Tục ngữ là kho tàng kinh nghiệm sống quý báu được cha ông ta đúc kết qua bao thế hệ. Câu tục ngữ “Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng” thường được dùng để răn dạy về tầm quan trọng của môi trường sống và những người xung quanh trong việc hình thành nhân cách. Tuy nhiên, liệu câu nói này có hoàn toàn đúng trong mọi trường hợp? Bài viết này sẽ trình bày ý kiến phản đối cách hiểu phiến diện về câu tục ngữ này.
Câu tục ngữ “Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng” có nghĩa đen chỉ việc tiếp xúc gần với mực đen sẽ bị dây mực, còn đứng gần đèn thì được ánh sáng. Nghĩa bóng của nó muốn nói rằng, nếu ta giao du với người xấu, ta dễ bị ảnh hưởng bởi những thói hư tật xấu của họ. Ngược lại, nếu ta kết bạn với người tốt, ta sẽ học được những đức tính tốt đẹp và trở nên tốt hơn.
Câu tục ngữ này phản ánh một thực tế là môi trường có tác động không nhỏ đến sự hình thành và phát triển nhân cách của mỗi người. Gia đình, nhà trường, bạn bè… đều là những yếu tố quan trọng góp phần định hình nên con người chúng ta. Ông bà ta cũng có câu: “Đi với bụt mặc áo cà sa, đi với ma mặc áo giấy” để nhấn mạnh sự ảnh hưởng của môi trường đến con người.
Tuy nhiên, không phải lúc nào “gần mực cũng đen” và “gần đèn cũng rạng”. Bản chất của mỗi người mới là yếu tố quyết định. Nếu một người có bản lĩnh, có ý chí và có khả năng tự chủ, họ hoàn toàn có thể “gần mực mà không đen” và “gần đèn mà vẫn giữ được bản sắc riêng”.
Hình ảnh hoa sen trong đầm lầy là một minh chứng rõ ràng cho điều này. Dù sống trong môi trường bùn lầy ô nhiễm, hoa sen vẫn giữ được vẻ đẹp thanh khiết và hương thơm ngát. Điều này cho thấy, dù môi trường xung quanh có xấu xa đến đâu, nếu ta giữ vững được bản chất tốt đẹp của mình, ta vẫn có thể vượt qua mọi cám dỗ và giữ được phẩm chất cao quý.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là một ví dụ điển hình cho việc “gần mực mà không đen”. Người đã sống và làm việc trong môi trường đầy rẫy những khó khăn, gian khổ, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng, nhưng Người vẫn giữ được tinh thần yêu nước, ý chí cách mạng kiên cường và nhân cách cao đẹp.
Như vậy, câu tục ngữ “Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng” chỉ đúng một phần. Nó nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc lựa chọn môi trường sống và những người bạn tốt. Tuy nhiên, nó không nên được hiểu một cách tuyệt đối. Bản chất của mỗi người mới là yếu tố quyết định.
Mỗi người cần phải hiểu rõ điều này để có cách nhìn nhận đúng đắn về mối quan hệ giữa môi trường và nhân cách. Chúng ta cần phải rèn luyện bản lĩnh, ý chí và khả năng tự chủ để có thể “gần mực mà không đen” và “gần đèn để tỏa sáng”. Đồng thời, chúng ta cũng cần phải chủ động tạo ra một môi trường sống lành mạnh và tích cực để giúp bản thân và những người xung quanh phát triển toàn diện.
Phản Bác Quan Điểm: “Thiên Nhiên Không Liên Quan Đến Con Người”
Có ý kiến cho rằng giữa con người và thiên nhiên không hề có bất kỳ mối liên hệ nào. Đây là một quan điểm hoàn toàn sai lầm và thiển cận.
Thiên nhiên, hiểu một cách đơn giản, là tất cả những gì tồn tại xung quanh chúng ta, không do con người tạo ra, như cây cối, sông hồ, núi rừng, không khí, ánh sáng mặt trời… Thiên nhiên đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của con người.
Trước hết, thiên nhiên cung cấp cho con người những tài nguyên thiết yếu để duy trì sự sống. Chúng ta hít thở không khí, uống nước từ sông hồ, ăn lương thực từ đất đai, sử dụng gỗ từ rừng… Tất cả những thứ này đều là sản phẩm của thiên nhiên. Nếu không có thiên nhiên, con người không thể tồn tại.
Không chỉ vậy, thiên nhiên còn mang lại cho con người những giá trị tinh thần to lớn. Những cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp như biển cả, núi non, rừng rậm… là nguồn cảm hứng bất tận cho các nghệ sĩ, nhà văn, nhà thơ. Thiên nhiên cũng là nơi để con người thư giãn, giải tỏa căng thẳng và tìm lại sự cân bằng trong cuộc sống.
Thế nhưng, đáng buồn thay, con người đang ngày càng tàn phá thiên nhiên một cách nghiêm trọng. Rừng bị chặt phá, sông ngòi bị ô nhiễm, không khí bị ô nhiễm… Những hành động này không chỉ gây hại cho môi trường mà còn đe dọa trực tiếp đến cuộc sống của con người.
Biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên… là những hậu quả mà con người đang phải gánh chịu do sự tàn phá thiên nhiên. Nếu chúng ta không hành động ngay bây giờ, những hậu quả này sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn và đe dọa đến sự tồn vong của cả nhân loại.
Vì vậy, bảo vệ thiên nhiên là trách nhiệm của tất cả mọi người. Chúng ta cần phải thay đổi nhận thức và hành động của mình để bảo vệ môi trường sống xung quanh. Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ nhất như tiết kiệm điện nước, hạn chế sử dụng túi nilon, trồng cây xanh, vứt rác đúng nơi quy định…
Chỉ khi chúng ta chung tay bảo vệ thiên nhiên, chúng ta mới có thể bảo vệ được cuộc sống của chính mình và của các thế hệ tương lai. Quan điểm cho rằng thiên nhiên không liên quan đến con người là một quan điểm sai lầm và cần phải loại bỏ.
Phản Đối Suy Nghĩ: “Hút Thuốc Là Việc Riêng Của Tôi”
Có người nói rằng: “Tôi hút thuốc lá, tôi bị bệnh, hãy mặc kệ tôi!”. Câu nói này thể hiện một suy nghĩ vô cùng ích kỷ và thiếu trách nhiệm với cộng đồng. Hút thuốc lá không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là vấn đề xã hội, bởi nó gây ảnh hưởng đến sức khỏe của những người xung quanh và gây ra những hậu quả tiêu cực cho xã hội.
Thuốc lá chứa hàng ngàn chất độc hại, trong đó nicotine là chất gây nghiện chính. Khi hút thuốc, các chất độc này sẽ xâm nhập vào cơ thể, gây ra nhiều bệnh tật nguy hiểm như ung thư phổi, bệnh tim mạch, bệnh hô hấp… Không chỉ vậy, khói thuốc lá còn gây hại cho những người xung quanh, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai. Họ có thể bị mắc các bệnh về hô hấp, dị ứng, thậm chí là ung thư do hít phải khói thuốc thụ động.
Ngoài ra, hút thuốc lá còn gây ra những tác hại về kinh tế và xã hội. Chi phí cho việc mua thuốc lá là một gánh nặng đối với nhiều gia đình. Hút thuốc lá còn gây ra ô nhiễm môi trường, làm tăng nguy cơ cháy nổ và ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị.
Chính vì vậy, việc hút thuốc lá không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là vấn đề xã hội. Mỗi người cần phải có ý thức trách nhiệm với sức khỏe của bản thân và những người xung quanh. Hãy từ bỏ thuốc lá để bảo vệ sức khỏe của chính mình và góp phần xây dựng một xã hội khỏe mạnh.
Câu nói “Tôi hút thuốc lá, tôi bị bệnh, hãy mặc kệ tôi!” là một câu nói vô trách nhiệm và cần phải lên án. Mỗi người hãy tự giác từ bỏ thuốc lá để bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng.
Phản Biện Quan Điểm: “Vệ Sinh Trường Học Là Việc Của Lao Công”
Giữ gìn vệ sinh, cảnh quan sạch đẹp tại nơi mình sinh sống, học tập và làm việc là trách nhiệm chung của tất cả mọi người. Thế nhưng, một số người lại có suy nghĩ rằng, việc vệ sinh trường học là trách nhiệm của các cô chú lao công, những người đã được nhà trường thuê và trả lương. Đây là một quan điểm sai lầm, ích kỷ và cần phải thay đổi.
Trường học là nơi chúng ta học tập, vui chơi và sinh hoạt hàng ngày. Đây là ngôi nhà thứ hai của mỗi học sinh, là nơi chúng ta gắn bó phần lớn thời gian trong ngày. Vì vậy, việc giữ gìn vệ sinh trường học không chỉ là trách nhiệm của các cô chú lao công mà còn là trách nhiệm của tất cả học sinh, giáo viên và cán bộ nhân viên trong trường.
Khi chúng ta vứt rác bừa bãi, vẽ bậy lên tường, phá hoại cây xanh… chúng ta không chỉ làm bẩn trường học mà còn làm xấu đi hình ảnh của bản thân và của cả trường. Một môi trường học tập sạch sẽ, thoáng mát sẽ giúp chúng ta cảm thấy thoải mái, tập trung hơn và có hứng thú học tập hơn.
Hơn nữa, việc tham gia vệ sinh trường học còn giúp chúng ta rèn luyện ý thức trách nhiệm với cộng đồng, nâng cao tinh thần đoàn kết và yêu quý trường lớp hơn. Chúng ta sẽ biết trân trọng công sức của các cô chú lao công và có ý thức giữ gìn vệ sinh chung hơn.
Vì vậy, hãy thay đổi suy nghĩ sai lầm rằng vệ sinh trường học là việc của lao công. Mỗi chúng ta hãy tự giác tham gia vệ sinh trường học, giữ gìn cảnh quan sạch đẹp để xây dựng một môi trường học tập tốt đẹp hơn.
Phản Bác Ý Kiến: “Chỉ Nên Học Môn Mình Thích, Bỏ Qua Môn Khác”
Trong quá trình học tập, mỗi học sinh sẽ có những môn học yêu thích và những môn học cảm thấy khó khăn hoặc không hứng thú. Tuy nhiên, có một số ý kiến cho rằng chỉ nên tập trung học những môn mình thích, còn những môn khác thì có thể bỏ qua. Đây là một quan điểm sai lầm và có thể gây ra những hậu quả tiêu cực cho sự phát triển của học sinh.
Thực tế cho thấy, mỗi môn học đều có vai trò và giá trị riêng trong việc trang bị kiến thức và kỹ năng cho học sinh. Các môn khoa học tự nhiên giúp học sinh phát triển tư duy logic, khả năng phân tích và giải quyết vấn đề. Các môn khoa học xã hội giúp học sinh hiểu biết về lịch sử, văn hóa, xã hội và con người. Các môn nghệ thuật giúp học sinh phát triển khả năng sáng tạo, cảm thụ thẩm mỹ và thể hiện cảm xúc.
Nếu chỉ tập trung học những môn mình thích, học sinh sẽ bị thiếu hụt kiến thức và kỹ năng ở những lĩnh vực khác. Điều này sẽ làm hạn chế khả năng phát triển toàn diện của học sinh và gây khó khăn cho họ trong cuộc sống và công việc sau này.
Hơn nữa, việc chỉ học những môn mình thích còn khiến học sinh trở nên chủ quan, lười biếng và thiếu ý chí vượt khó. Khi gặp những môn học khó khăn, họ sẽ dễ dàng bỏ cuộc và không cố gắng
