Nguyễn Trãi (1380-1442) là một nhân vật lịch sử vĩ đại của Việt Nam, được ca ngợi là nhà yêu nước, nhà chính trị kiệt xuất, nhà văn hóa lớn và một nhân cách cao thượng. Những Nhận định Về Nguyễn Trãi luôn xoay quanh những đóng góp to lớn của ông cho đất nước và dân tộc.
Nguyễn Trãi, chân dung thể hiện khí phách nhà yêu nước và danh nhân văn hóa thế giới.
Nguyễn Trãi – Nhà Ái Quốc Vĩ Đại, Anh Hùng Dân Tộc
Lòng yêu nước của Nguyễn Trãi được hun đúc từ thảm cảnh mất nước khi cha ông bị bắt giải về Kim Lăng. Tình yêu nước ấy đã thôi thúc ông dấn thân vào cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, trở thành cánh tay phải đắc lực của Lê Lợi. Ông không chỉ là một nhà quân sự tài ba mà còn là một nhà ngoại giao sắc sảo, góp phần quan trọng vào chiến thắng quân Minh, giành lại độc lập cho đất nước.
Nguyễn Trãi đã thể hiện lòng yêu nước sâu sắc qua những vần thơ đầy tâm huyết:
Bui một tấc lòng ưu ái cũ
Đêm ngày cuồn cuộn nước triều Đông.
Ngay cả khi bị vu oan và phải lui về Côn Sơn, tấm lòng của ông vẫn luôn hướng về đất nước và nhân dân. Với ông, ái quốc luôn gắn liền với ái dân, một tư tưởng tiến bộ và nhân văn sâu sắc.
Nguyễn Trãi – Nhà Chính Trị Kiệt Xuất, Bậc Hiền Tài Quốc Gia
Nguyễn Trãi không chỉ là một nhà quân sự tài giỏi mà còn là một nhà chính trị kiệt xuất. Ông có tầm nhìn chiến lược, tư tưởng nhân nghĩa và luôn đặt lợi ích của nhân dân lên hàng đầu. Ông đã góp phần xây dựng triều đại Hậu Lê hưng thịnh, ban hành nhiều chính sách tiến bộ về kinh tế, xã hội, văn hóa và giáo dục.
Ông đã viết trong sớ tâu vua Lê Thái Tông:
Xin bệ hạ yêu muôn dân để cho tận chốn thôn cùng xóm vắng không còn nghe thấy tiếng ta thán, thế mới là không mất cái gốc của nhạc.
Bản Bình Ngô Đại Cáo, áng văn chương bất hủ, tuyên ngôn độc lập của dân tộc Việt Nam, khắc ghi công lao to lớn của Nguyễn Trãi.
Tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi thể hiện rõ trong Bình Ngô đại cáo:
Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo.
Ông luôn chủ trương dùng “mưu phạt tâm công” để hạn chế tối đa xương máu cho quân dân.
Nguyễn Trãi – Một Nhân Cách Vĩ Đại
Nguyễn Trãi là một người có nhân cách cao thượng, biết tự trọng, có lý tưởng sống cao đẹp và luôn hành động theo lý tưởng đó. Ông không bao giờ thỏa hiệp với những điều sai trái, luôn đấu tranh cho sự thật và công lý. Ngay cả khi bị vu oan và phải chịu án tru di tam tộc, ông vẫn giữ vững khí tiết của mình.
Trong hoàn cảnh khó khăn, ông vẫn giữ vững tinh thần lạc quan:
Dưới công danh đeo khổ nhục,
Trong dầy dãi có phong lưu.
Nguyễn Trãi – Nhà Văn Hóa Vĩ Đại
Nguyễn Trãi là một nhà văn hóa vĩ đại, có nhiều đóng góp quan trọng cho sự phát triển của văn học, sử học, địa lý và luật pháp Việt Nam. Ông để lại nhiều tác phẩm có giá trị lớn, như Bình Ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập, Ức Trai thi tập và Dư địa chí. Đặc biệt, ông được xem là một trong những người khai sáng nền thơ Nôm Việt Nam.
Thơ Nôm Nguyễn Trãi, di sản văn hóa vô giá, thể hiện tài năng và tâm hồn của một nhà thơ lớn, góp phần quan trọng vào sự phát triển của văn học dân tộc.
Nguyễn Trãi đã sử dụng tiếng Việt một cách tài tình trong thơ Nôm, tạo nên những vần thơ vừa gần gũi, vừa sâu sắc, thể hiện được vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Việt Nam.
Ông đã viết:
Giang sơn cách đường ngàn dặm,
Sự nghiệp buồn đêm trống ba.
Những nhận định về Nguyễn Trãi đều khẳng định ông là một con người toàn diện, một nhân vật lịch sử vĩ đại có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của Việt Nam. Ông xứng đáng là một anh hùng dân tộc, một danh nhân văn hóa thế giới.
