Nền độc lập tự chủ không chỉ là khát vọng của một dân tộc, mà còn là tiền đề then chốt để xây dựng và phát triển một nền văn minh rực rỡ, đậm đà bản sắc. Đối với văn minh Đại Việt, điều này càng thể hiện rõ nét, xuyên suốt chiều dài lịch sử.
Nền độc lập, tự chủ tạo dựng môi trường hòa bình, ổn định, cho phép người dân tập trung vào các hoạt động sáng tạo văn hóa, phát triển kinh tế, xã hội. Nếu không có nền độc lập, quốc gia sẽ chìm trong chiến tranh, bị đô hộ, đồng hóa, mọi nguồn lực sẽ dồn vào chống giặc, bảo vệ chủ quyền, không có điều kiện để xây dựng văn minh.
Nền độc lập và chủ quyền lãnh thổ cho phép nhà nước Đại Việt chủ động trong việc hoạch định chính sách, xây dựng hệ thống pháp luật phù hợp với điều kiện và đặc điểm của đất nước. Nhờ đó, có thể bảo vệ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời tiếp thu một cách chọn lọc những tinh hoa văn hóa của nhân loại.
Chính sự độc lập, tự chủ đã tạo điều kiện cho các triều đại Đại Việt xây dựng một hệ thống giáo dục, khoa cử riêng, đào tạo ra đội ngũ trí thức trung thành với dân tộc, có khả năng tiếp thu và vận dụng những kiến thức mới để phục vụ đất nước.
Nền độc lập tự chủ cũng cho phép Đại Việt xây dựng một nền kinh tế tự chủ, không bị phụ thuộc vào nước ngoài. Nhờ đó, có thể khai thác hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên, phát triển các ngành nghề truyền thống, tạo ra của cải vật chất để phục vụ đời sống nhân dân và xây dựng đất nước.
Sự tự chủ về văn hóa, tư tưởng giúp Đại Việt khẳng định bản sắc riêng, tạo ra những giá trị văn hóa độc đáo, thể hiện qua kiến trúc, điêu khắc, âm nhạc, văn học… Những giá trị này góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn hóa của nhân loại.
Như vậy, nền độc lập tự chủ không chỉ là mục tiêu đấu tranh của dân tộc, mà còn là điều kiện tiên quyết, là cơ sở vững chắc để xây dựng và phát triển một nền văn minh Đại Việt rực rỡ, đậm đà bản sắc, có những đóng góp quan trọng vào kho tàng văn hóa của nhân loại. Không có độc lập tự chủ, sẽ không có văn minh Đại Việt.
