Bếp lửa không chỉ là hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam mà còn là biểu tượng của tình thân, của những kỷ niệm êm đềm thuở ấu thơ. Trong bài thơ “Bếp lửa” của Bằng Việt, khổ thơ thứ ba đã khắc họa sâu sắc những ký ức tuổi thơ của tác giả bên người bà kính yêu, nơi “Khổ 3 Bếp Lửa” trở thành điểm tựa tinh thần vững chắc.
“Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà
Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế!”
Tám năm là một khoảng thời gian không hề ngắn, đặc biệt là trong những năm tháng tuổi thơ. Tám năm “cháu cùng bà nhóm lửa” không chỉ là hình ảnh về cuộc sống mưu sinh mà còn là biểu tượng của sự gắn bó, sẻ chia giữa hai bà cháu. Tiếng “tu hú kêu” vọng về từ “những cánh đồng xa” gợi lên một không gian bao la, yên bình của làng quê Việt Nam. Âm thanh ấy không chỉ là âm thanh của thiên nhiên mà còn là âm thanh của ký ức, của những câu chuyện bà kể về “những ngày ở Huế”.
“Mẹ cùng cha công tác bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc
Tu hú ơi, chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa!”
Trong hoàn cảnh “mẹ cùng cha công tác bận không về”, bà đã trở thành người mẹ thứ hai, chăm sóc, dạy dỗ cháu nên người. Những việc làm nhỏ bé như “bà bảo cháu nghe”, “bà dạy cháu làm”, “bà chăm cháu học” đều chứa đựng tình yêu thương vô bờ bến của bà dành cho cháu. Hình ảnh “nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc” thể hiện sự thấu hiểu, cảm thông sâu sắc của cháu đối với những vất vả, hy sinh của bà. Tiếng gọi “Tu hú ơi, chẳng đến ở cùng bà” không chỉ là lời trách móc nhẹ nhàng mà còn là nỗi cô đơn, mong mỏi của cháu muốn có ai đó bầu bạn, chia sẻ với bà.
“Khổ 3 bếp lửa” không chỉ là những dòng thơ miêu tả kỷ niệm tuổi thơ mà còn là lời tri ân sâu sắc của tác giả đối với người bà kính yêu. Tình bà cháu trong khổ thơ này đã sưởi ấm trái tim của bao thế hệ độc giả, nhắc nhở chúng ta về những giá trị gia đình thiêng liêng và những kỷ niệm đẹp đẽ thuở ấu thơ. “Bếp lửa” của Bằng Việt mãi là ngọn lửa ấm áp, soi sáng tâm hồn mỗi người trên hành trình trưởng thành.
