“Dáng đứng Việt Nam” của Lê Anh Xuân không chỉ là một bài thơ, mà là một tượng đài bất tử về hình ảnh người lính Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Bài thơ khắc họa chân dung những người con ưu tú của dân tộc, sẵn sàng hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc.
Mở đầu bài thơ là hình ảnh người lính ngã xuống trên đường băng Tân Sơn Nhất:
Anh ngã xuống đường băng Tân Sơn Nhất
Nhưng Anh gượng đứng lên tì súng trên xác trực thăng
Và Anh chết trong khi đang đứng bắn
Máu Anh phun theo lửa đạn cầu vồng.
Bốn câu thơ đầu tiên đã tóm gọn tinh thần chiến đấu quả cảm, bất khuất của người lính. Dù ngã xuống, anh vẫn cố gắng gượng dậy, tì súng vào xác trực thăng địch để tiếp tục chiến đấu. Cái chết đến trong tư thế hiên ngang, dũng cảm, máu hòa quyện với lửa đạn tạo nên một hình ảnh bi tráng, đầy xúc động. Hình ảnh này không chỉ thể hiện sự khốc liệt của chiến tranh mà còn là biểu tượng cho ý chí kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam.
Hình ảnh người lính trong “Dáng đứng Việt Nam” không chỉ là sự hy sinh, mất mát mà còn là sức mạnh tinh thần to lớn, khiến quân địch khiếp sợ:
Chợt thấy anh, địch hoảng sợ xin hàng
Có thằng sụp xuống chân Anh tránh đạn
Bởi Anh chết rồi nhưng lòng dũng cảm
Vẫn đứng đoàng hoàng nổ súng tiến công.
Lòng dũng cảm của người lính, dù đã hy sinh, vẫn tiếp tục chiến đấu, khiến quân địch phải khiếp sợ, xin hàng. Sự đối lập giữa sự sống và cái chết, giữa sự hèn nhát của kẻ thù và lòng dũng cảm của người lính đã tạo nên một ấn tượng mạnh mẽ, khẳng định sức mạnh tinh thần của dân tộc Việt Nam. “Anh chết rồi nhưng lòng dũng cảm/ Vẫn đứng đoàng hoàng nổ súng tiến công” là một câu thơ đầy sức gợi, thể hiện sự bất tử của tinh thần yêu nước, sẵn sàng hy sinh vì độc lập tự do.
Người lính trong bài thơ hiện lên giản dị, đời thường nhưng lại mang trong mình những phẩm chất cao đẹp của dân tộc:
Anh tên gì hỡi Anh yêu quý
Anh vẫn đứng lặng im như một bức tượng đồng
Như đôi dép dưới chân anh, bước lên hồn xác Mỹ
Mà vẫn giữ được vẻ đẹp bình dị, tinh khôi
Không một bức hình, không một dòng địa chỉ
Trước khi bắt đầu hành trình, anh chẳng để lại gì cho riêng mình
Những chi tiết “đôi dép dưới chân anh”, “không một bức hình, không một dòng địa chỉ” làm nổi bật sự giản dị, vô tư của người lính. Họ chiến đấu không vì danh lợi cá nhân mà vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân. Sự hy sinh thầm lặng của họ đã góp phần làm nên “Dáng đứng Việt Nam” oai hùng, bất khuất.
Hình ảnh người lính trong “Dáng đứng Việt Nam” là biểu tượng cho sức mạnh, ý chí và tinh thần bất khuất của dân tộc Việt Nam. Bài thơ đã khắc họa thành công chân dung những người anh hùng vô danh, những người đã hy sinh cả tuổi xuân và xương máu để bảo vệ nền độc lập tự do của Tổ quốc. “Dáng đứng Việt Nam” không chỉ là một bài thơ mà là một khúc tráng ca, một lời tri ân sâu sắc đến những người con ưu tú của dân tộc.
