Việc Việt Nam gia nhập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) vào ngày 28 tháng 7 năm 1995 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử phát triển của đất nước, đồng thời khẳng định vai trò và vị thế ngày càng tăng của Việt Nam trên trường quốc tế. Sự kiện này không chỉ mở ra những cơ hội hợp tác kinh tế, văn hóa và chính trị sâu rộng, mà còn góp phần củng cố hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Việt Nam đã nhanh chóng hội nhập và đóng góp tích cực vào các hoạt động của ASEAN, thể hiện tinh thần chủ động, trách nhiệm cao, đặc biệt trong việc giải quyết các vấn đề khu vực và quốc tế.
Quá trình gia nhập ASEAN
Quá trình Việt Nam gia nhập ASEAN bắt đầu từ tháng 7 năm 1992 khi Việt Nam tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC) và trở thành quan sát viên của ASEAN. Từ năm 1993, Việt Nam đã tham gia các chương trình và dự án hợp tác của ASEAN trong các lĩnh vực khoa học – công nghệ, môi trường, y tế, văn hóa – thông tin và phát triển xã hội. Năm 1994, Việt Nam trở thành một trong những thành viên sáng lập của Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), diễn đàn khu vực đầu tiên về các vấn đề chính trị – an ninh do ASEAN dẫn dắt.
Ngay sau khi gia nhập ASEAN, Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng trong việc kết nạp Lào, Myanmar (1997) và Campuchia (1999) vào tổ chức, góp phần hiện thực hóa mục tiêu một ASEAN thống nhất gồm 10 quốc gia Đông Nam Á.
Đóng góp nổi bật của Việt Nam trong ASEAN
Việt Nam đã ba lần đảm nhận vai trò Chủ tịch ASEAN, thể hiện khả năng lãnh đạo và điều hành hiệu quả, đặc biệt trong bối cảnh khu vực và thế giới đối mặt với nhiều thách thức. Năm 2020, trong vai trò Chủ tịch ASEAN, Việt Nam đã có những sáng kiến quan trọng như Quỹ Ứng phó COVID-19 của ASEAN, Kho dự trữ vật tư y tế khẩn cấp của ASEAN và Khuôn khổ Phục hồi Tổng thể của ASEAN.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh tinh thần đoàn kết ASEAN, quyết tâm đóng góp thực chất và hiệu quả vào việc xây dựng Cộng đồng ASEAN, đồng thời khẳng định chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam, coi ASEAN là một bộ phận quan trọng và không thể thiếu trong chính sách đối ngoại.
Hợp tác kinh tế và thương mại Việt Nam – ASEAN
Quan hệ kinh tế và thương mại giữa Việt Nam và các nước ASEAN đã có sự tăng trưởng vượt bậc kể từ khi Việt Nam gia nhập tổ chức. Năm 1996, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và các nước ASEAN chỉ đạt gần 6 tỷ USD, nhưng đến nay đã tăng hơn 10 lần, trung bình khoảng 60 tỷ USD.
Trong giai đoạn 2010-2021, thương mại giữa Việt Nam và ASEAN đã có sự tăng trưởng đáng kể, trong đó xuất khẩu tăng từ 9,3 tỷ USD năm 2010 lên 29,1 tỷ USD năm 2021. Nhập khẩu từ khối ASEAN cũng tăng từ 14,5 tỷ USD năm 2010 lên 41,1 tỷ USD năm 2021.
Việc Việt Nam trở thành thành viên thứ bảy của ASEAN vào ngày 28 tháng 7 năm 1995 là một sự kiện lịch sử quan trọng, đánh dấu bước hội nhập sâu rộng của Việt Nam vào khu vực và thế giới, đồng thời mở ra những cơ hội phát triển to lớn cho đất nước. Những đóng góp tích cực và trách nhiệm của Việt Nam trong ASEAN đã góp phần nâng cao vị thế và vai trò của Việt Nam trong khu vực và trên trường quốc tế.
