Để viết một bài văn nghị luận lớp 6 hay và đạt điểm cao, việc xây dựng một dàn ý chi tiết và logic là vô cùng quan trọng. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể cùng với các ví dụ minh họa giúp các em học sinh nắm vững cách lập dàn ý cho bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống.
I. Mở bài
- Giới thiệu vấn đề: Nêu vấn đề nghị luận một cách ngắn gọn, rõ ràng.
- Dẫn dắt: Sử dụng một câu nói, một câu chuyện ngắn hoặc một nhận định chung để dẫn vào vấn đề.
- Nêu ý kiến khái quát: Thể hiện quan điểm của người viết về vấn đề đó (đồng tình, phản đối, hoặc một ý kiến trung lập).
Ví dụ:
“Trong xã hội hiện đại, việc sử dụng điện thoại thông minh ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là đối với học sinh. Bên cạnh những lợi ích không thể phủ nhận, việc lạm dụng điện thoại thông minh cũng gây ra không ít tác hại. Bài viết này sẽ trình bày ý kiến về vấn đề này.”
II. Thân bài
-
Giải thích vấn đề:
- Định nghĩa các khái niệm liên quan đến vấn đề.
- Làm rõ phạm vi và nội dung của vấn đề cần nghị luận.
-
Phân tích thực trạng:
- Mô tả cụ thể biểu hiện của vấn đề trong thực tế.
- Đưa ra các số liệu, dẫn chứng cụ thể (nếu có) để chứng minh tính phổ biến của vấn đề.
Hình ảnh: Thực trạng học sinh sử dụng điện thoại di động trong lớp học, thể hiện vấn đề nghị luận.
-
Phân tích nguyên nhân:
- Nguyên nhân khách quan: Các yếu tố từ môi trường, xã hội, hoàn cảnh tác động đến vấn đề.
- Nguyên nhân chủ quan: Các yếu tố từ bản thân cá nhân, nhận thức, ý thức.
-
Phân tích hậu quả (hoặc lợi ích):
- Hậu quả/lợi ích đối với cá nhân: Sức khỏe, học tập, tinh thần, mối quan hệ.
- Hậu quả/lợi ích đối với gia đình: Mối quan hệ giữa các thành viên, kinh tế gia đình.
- Hậu quả/lợi ích đối với xã hội: An ninh trật tự, văn hóa, kinh tế.
-
Đề xuất giải pháp:
- Các biện pháp cụ thể để khắc phục hậu quả hoặc phát huy lợi ích của vấn đề.
- Giải pháp từ phía cá nhân, gia đình, nhà trường, xã hội.
Hình ảnh: Các biện pháp phòng tránh nghiện mạng xã hội và sử dụng internet an toàn cho học sinh.
III. Kết bài
- Khẳng định lại vấn đề: Nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề nghị luận.
- Rút ra bài học hoặc đưa ra lời kêu gọi: Thể hiện thái độ, trách nhiệm của bản thân đối với vấn đề.
- Liên hệ bản thân: Nêu suy nghĩ và hành động của bản thân để góp phần giải quyết vấn đề.
Ví dụ:
“Việc sử dụng điện thoại thông minh là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Tuy nhiên, chúng ta cần sử dụng chúng một cách thông minh và có trách nhiệm để tránh những tác hại không mong muốn. Mỗi chúng ta cần tự ý thức và chủ động điều chỉnh hành vi của mình để điện thoại thông minh thực sự là một công cụ hữu ích, phục vụ cho học tập và cuộc sống.”
Bài văn mẫu (tham khảo):
Vấn đề: Tình trạng xả rác bừa bãi nơi công cộng
I. Mở bài:
Môi trường sống xanh, sạch, đẹp là mong ước của tất cả mọi người. Tuy nhiên, tình trạng xả rác bừa bãi nơi công cộng đang là một vấn đề nhức nhối, gây ảnh hưởng không nhỏ đến cảnh quan và sức khỏe cộng đồng. Bài viết này sẽ trình bày ý kiến về vấn đề này.
II. Thân bài:
-
Giải thích:
- Xả rác bừa bãi là hành vi vứt rác không đúng nơi quy định, gây ô nhiễm môi trường.
- Nơi công cộng là những địa điểm mà mọi người đều có quyền sử dụng: công viên, đường phố, khu vui chơi…
-
Thực trạng:
- Rác thải tràn lan ở công viên, ven đường, bờ hồ, các khu du lịch.
- Nhiều người thản nhiên vứt rác mà không hề quan tâm đến xung quanh.
Hình ảnh: Bãi rác tự phát tại công viên, phản ánh ý thức kém của một bộ phận người dân.
-
Nguyên nhân:
- Khách quan: Thiếu thùng rác công cộng, hệ thống thu gom rác chưa hiệu quả.
- Chủ quan: Ý thức kém của một bộ phận người dân, thói quen xấu, thiếu sự quan tâm đến môi trường.
-
Hậu quả:
- Đối với cá nhân: Mất mỹ quan, ảnh hưởng đến sức khỏe (bệnh tật do ô nhiễm).
- Đối với xã hội: Ô nhiễm môi trường, tốn kém chi phí xử lý rác thải, ảnh hưởng đến hình ảnh đất nước.
-
Giải pháp:
- Cá nhân: Nâng cao ý thức, bỏ rác đúng nơi quy định, tuyên truyền vận động người khác.
- Nhà trường: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh.
- Xã hội: Tăng cường kiểm tra, xử phạt các hành vi xả rác bừa bãi, lắp đặt thêm thùng rác công cộng, tổ chức các hoạt động vệ sinh môi trường.
III. Kết bài:
Tình trạng xả rác bừa bãi là một vấn đề đáng báo động, đòi hỏi sự chung tay của cả cộng đồng. Mỗi chúng ta cần nâng cao ý thức và hành động để bảo vệ môi trường sống của chính mình và thế hệ tương lai. Hãy cùng nhau xây dựng một môi trường xanh, sạch, đẹp!
Hy vọng với dàn ý chi tiết và bài văn mẫu này, các em học sinh lớp 6 sẽ tự tin hơn khi viết bài văn nghị luận. Chúc các em học tốt!
