Bếp lửa không chỉ là hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam mà còn là biểu tượng cho tình bà cháu thiêng liêng, ấm áp. Bài thơ “Bếp lửa” của Bằng Việt đã chạm đến trái tim của nhiều độc giả bởi những cảm xúc chân thành và sâu sắc. Đặc biệt, khổ 4 của bài thơ đã khắc họa rõ nét nỗi nhớ thương, sự mất mát do chiến tranh gây ra, đồng thời ca ngợi tình yêu thương, đức hy sinh cao cả của người bà.
“Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
Vẫn vững lòng bà dặn cháu đinh ninh:
Bố ở chiến khu bố còn việc bố
Mày viết thư chớ kể này kể nọ
Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!”
Chiến tranh tàn khốc đã ập đến, cướp đi sự bình yên của làng quê. Hình ảnh “giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi” gợi lên sự đau thương, mất mát lớn lao. Cả ngôi làng chìm trong cảnh hoang tàn, đổ nát.
Trong bối cảnh ấy, hình ảnh người bà hiện lên thật kiên cường, mạnh mẽ. Bà cùng những người hàng xóm “đỡ đần… dựng lại túp lều tranh”. Dù cuộc sống khó khăn, gian khổ, bà vẫn luôn “vững lòng”, che chở, động viên cháu. Lời dặn dò của bà “Bố ở chiến khu bố còn việc bố/ Mày viết thư chớ kể này kể nọ/ Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!” thể hiện sự thấu hiểu, cảm thông sâu sắc của bà dành cho con trai đang chiến đấu nơi tiền tuyến. Bà không muốn con phải lo lắng về gia đình, ảnh hưởng đến nhiệm vụ cao cả của đất nước.
Lời dặn của bà tuy giản dị, mộc mạc nhưng chứa đựng tình yêu thương bao la, sự hy sinh thầm lặng. Bà gánh vác mọi khó khăn, vất vả để con yên tâm chiến đấu, cháu được bình yên. Hình ảnh người bà trở thành biểu tượng cho những người phụ nữ Việt Nam anh hùng, giàu đức hy sinh, luôn yêu thương, che chở cho gia đình.
Khổ thơ không chỉ tái hiện những mất mát, đau thương do chiến tranh gây ra mà còn làm nổi bật phẩm chất cao đẹp của người bà. Tình yêu thương, sự kiên cường của bà là nguồn động lực lớn lao, giúp cháu vượt qua khó khăn, trưởng thành.
“Rồi sớm rồi chiều, lại Bếp lửa bà nhen,
Một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn,
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng”.
Bếp lửa lại được bà nhen lên mỗi sớm mỗi chiều, trở thành hình ảnh quen thuộc, gắn bó với cuộc sống của hai bà cháu. Bếp lửa không chỉ là nơi nấu nướng mà còn là biểu tượng cho tình yêu thương, sự ấm áp, niềm tin mà bà dành cho cháu. “Một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn” là ngọn lửa của tình yêu thương vô bờ bến, sự kiên trì, nhẫn nại, luôn che chở, bảo vệ cháu. “Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng” là niềm tin vào tương lai tươi sáng, vào chiến thắng của dân tộc, vào sự trưởng thành của cháu.
Hình ảnh ngọn lửa trong khổ thơ cuối cùng đã được nâng lên thành một biểu tượng đẹp đẽ, thiêng liêng. Ngọn lửa ấy soi sáng con đường cháu đi, tiếp thêm sức mạnh cho cháu vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Bếp lửa và ngọn lửa đã trở thành những hình ảnh không thể tách rời, tượng trưng cho tình bà cháu ấm áp, thiêng liêng, là hành trang quý giá mà cháu mang theo trên suốt cuộc đời. Phân Tích Khổ 4 Bếp Lửa giúp ta hiểu rõ hơn về giá trị nhân văn sâu sắc mà Bằng Việt muốn gửi gắm trong bài thơ.
