Phong trào Cần Vương là một giai đoạn lịch sử quan trọng của Việt Nam cuối thế kỷ XIX, đánh dấu sự phản kháng mạnh mẽ của nhân dân chống lại thực dân Pháp xâm lược. Vậy, trong các cuộc khởi nghĩa sau, cuộc khởi nghĩa nào không thuộc phong trào Cần Vương?
- A. Khởi nghĩa Ba Đình
- B. Khởi nghĩa Bãi Sậy
- C. Khởi nghĩa Hương Khê
- D. Khởi nghĩa Yên Thế
Đáp án đúng: D. Khởi nghĩa Yên Thế
Để hiểu rõ hơn, chúng ta cùng phân tích chi tiết về phong trào Cần Vương và các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu.
Phong trào Cần Vương, đúng như tên gọi, là phong trào phò vua giúp nước. Nó bùng nổ sau khi vua Hàm Nghi xuống chiếu Cần Vương kêu gọi văn thân, sĩ phu và nhân dân cả nước đứng lên chống Pháp. Chính vì vậy, phong trào này mang đậm ý thức hệ phong kiến, do tầng lớp sĩ phu yêu nước lãnh đạo.
Khởi nghĩa Ba Đình, Bãi Sậy và Hương Khê đều là những cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nằm trong phong trào Cần Vương. Các cuộc khởi nghĩa này có điểm chung là do các văn thân, sĩ phu lãnh đạo và mang tính chất yêu nước chống Pháp.
Khởi nghĩa Ba Đình diễn ra tại Thanh Hóa, với sự tham gia của nhiều sĩ phu yêu nước. Alt: Lược đồ mô tả vị trí và diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa Ba Đình, một phần của phong trào Cần Vương, thể hiện tinh thần kháng chiến chống Pháp của nghĩa quân.
Khởi nghĩa Bãi Sậy nổ ra ở Hưng Yên và các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ, dưới sự chỉ huy của Nguyễn Thiện Thuật. Alt: Hình ảnh minh họa khu căn cứ Bãi Sậy, nơi diễn ra cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy, một phong trào kháng chiến quan trọng chống lại thực dân Pháp xâm lược.
Khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương, do Phan Đình Phùng lãnh đạo, diễn ra trên địa bàn rộng lớn của các tỉnh Bắc Trung Bộ. Alt: Ảnh chân dung Phan Đình Phùng, lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Hương Khê, biểu tượng của tinh thần yêu nước và kháng chiến chống Pháp trong phong trào Cần Vương.
Ngược lại, khởi nghĩa Yên Thế lại là một cuộc khởi nghĩa nông dân, do Hoàng Hoa Thám (Đề Thám) lãnh đạo. Mục tiêu chính của cuộc khởi nghĩa này là bảo vệ quyền lợi của người nông dân, chống lại áp bức bóc lột của phong kiến và thực dân. Mặc dù cũng mang tinh thần yêu nước, nhưng khởi nghĩa Yên Thế không nằm trong quỹ đạo của phong trào Cần Vương do vua Hàm Nghi phát động.
Hình ảnh Đề Thám, thủ lĩnh cuộc khởi nghĩa Yên Thế, một phong trào nông dân tự phát chống lại áp bức, không thuộc phong trào Cần Vương do triều đình nhà Nguyễn phát động. Alt: Chân dung Đề Thám, người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Yên Thế, phong trào đấu tranh của nông dân chống lại chính sách cai trị của thực dân Pháp và triều đình phong kiến.
Tóm lại, điểm khác biệt cơ bản giữa khởi nghĩa Yên Thế và các cuộc khởi nghĩa thuộc phong trào Cần Vương là về thành phần lãnh đạo và mục tiêu đấu tranh. Trong khi phong trào Cần Vương do các sĩ phu lãnh đạo với mục tiêu phò vua giúp nước, thì khởi nghĩa Yên Thế là phong trào nông dân tự phát đấu tranh vì quyền lợi của chính mình. Việc hiểu rõ sự khác biệt này giúp chúng ta nắm vững hơn về lịch sử Việt Nam cuối thế kỷ XIX.
