Trong sự nghiệp báo chí, chúng ta thường tìm kiếm những người cố vấn là những biên tập viên hoặc nhà sản xuất dày dặn kinh nghiệm. Nhưng đôi khi, những bài học giá trị nhất lại đến từ những nguồn không ngờ tới. Câu chuyện về nữ phóng viên chiến trường Alex Quade và Đại tá Robert L. Howard, một người lính đặc nhiệm huyền thoại, là một minh chứng cho điều đó. “I will help you,” Bob said to me, một lời hứa tưởng chừng đơn giản nhưng lại chứa đựng một sự thay đổi lớn lao trong sự nghiệp và cuộc đời Alex.
Đại tá Robert L. Howard, một người lính đặc nhiệm huyền thoại của Hoa Kỳ, được vinh danh với Huân chương Danh dự, người đã trở thành một người thầy bất ngờ của nữ phóng viên chiến trường Alex Quade.
Đại tá Robert L. Howard, hay còn được biết đến với biệt danh “Mean ol’ Ranger Bob,” là một trong những người lính được trang bị nhiều huân chương nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Ông đã năm lần tham chiến tại Việt Nam, chủ yếu với Nhóm Nghiên cứu và Quan sát (Studies and Observations Group – SOG). Dù là người mà nhiều phóng viên e ngại, Bob lại quyết định “chọn” Alex, coi cô như con trai và truyền dạy cho cô những điều quan trọng nhất.
“I will help you,” Bob said to me, khi ông biết rằng Alex đang đối mặt với những khó khăn trong việc đưa tin về các hoạt động bí mật của lực lượng đặc nhiệm Hoa Kỳ. Ông hiểu rằng, để đưa tin một cách chân thực và khách quan, cô cần phải hiểu sâu sắc về thế giới này, về những người lính, về những hy sinh thầm lặng mà ít ai biết đến.
Khi còn ở bên Bob trong những tuần cuối đời tại bệnh viện ở Texas năm 2009, ông đã yêu cầu Alex chia sẻ một “nhiệm vụ” cuối cùng cho mỗi người lính đang phục vụ trong lực lượng đặc nhiệm: “Tiếp tục nhiệm vụ.” Và ông cũng giao cho Alex một nhiệm vụ: “Con phải cứng rắn như môi mỏ chim gõ kiến. Con phải làm những điều con không thể làm. Dù số phận của con ra sao… con hãy tự tạo ra nó.”
Ông gửi email cho cô lời khuyên gần như mỗi ngày, đặc biệt khi cô đang ở tiền tuyến, đưa tin về “những chú lính mũ nồi xanh” của ông trong các nhiệm vụ chiến đấu ở Iraq và Afghanistan. Ông khuyến khích cô tạo ra sự khác biệt thông qua những câu chuyện chiến tranh mà cô thực hiện và nói rằng ông ngưỡng mộ sự kiên trì của cô.
“Bob, con không phải là người cổ vũ cho quân đội,” Alex nói.
“Alex, sự thật trong báo cáo là một đức tính; mà không khai thác sự thật một cách không cần thiết. Đó là về sự tin tưởng và sự chân thành trung thực. Những người thân của quân nhân phẫn uất sự vắng mặt của người thân yêu của họ và sẽ tìm đến con để biết phần còn lại của câu chuyện,” Bob trả lời.
Đại tá Howard truyền đạt những bài học chiến đấu thực tế cho Alex, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sẵn sàng và tự bảo vệ mình trong môi trường nguy hiểm.
Bob luôn nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc tự lực và không làm chậm bước tiến của đồng đội. “Con phải mang theo gánh nặng của mình ở cấp độ đội hoặc nhóm bắn,” ông nói. Ông cũng khuyên cô nên mang theo một bản sao Kinh Koran, học một số tiếng Farsi cơ bản và thực hành nó với người dân địa phương. Và, vì Alex thiếu kiên nhẫn, ông khuyên: “Đừng bao giờ vội vàng thực hiện bước tiếp theo mà không biết nó dẫn con đến đâu.”
“Hãy tìm kiếm những trung sĩ tốt; con sẽ biết họ là ai. Họ sẽ giúp con đi đúng hướng,” Bob khuyên. “Hãy ngẩng cao đầu và cúi thấp mông xuống. Hãy ở trong bóng tối. Tóc vàng là một mục tiêu tốt. Nếu ta có thể nhìn thấy con, ta có thể giết con!”
“I will help you,” Bob said to me, không chỉ bằng lời nói mà còn bằng hành động. Ông đã chia sẻ với cô những kinh nghiệm xương máu của mình, những bài học mà ông đã học được trong suốt cuộc đời binh nghiệp. Ông dạy cô cách quan sát, cách đánh giá tình huống, cách tự bảo vệ mình và cách tìm kiếm sự thật.
Alex Quade đội chiếc mũ tuần tra của Đại tá Howard, một biểu tượng của sự bảo vệ và hướng dẫn mà ông đã dành cho cô trong suốt sự nghiệp phóng viên chiến trường của cô.
Những lời dạy của Bob không chỉ giúp Alex sống sót trong những vùng chiến sự nguy hiểm mà còn giúp cô trở thành một phóng viên giỏi hơn. Cô hiểu rằng, để đưa tin một cách chân thực, cô cần phải có sự đồng cảm, sự tôn trọng và sự trung thực. Cô cần phải hiểu những người lính, những người dân thường và những người phải chịu đựng những hậu quả của chiến tranh.
Trước khi qua đời, Bob đã nói với Alex: “Đây không phải là chuyện vớ vẩn! Ta thách con phải luôn cảnh giác, luôn an toàn, luôn để mắt đến phía sau và trở về nhà để chia sẻ những câu chuyện và kinh nghiệm của con với công chúng cần được nhắc nhở.” Ông cũng yêu cầu cô nói với tất cả “những người của ông”: Luôn “Dẫn đầu từ phía trước,” và: “Charlie Mike,” hay “Tiếp tục nhiệm vụ.”
“I will help you,” Bob said to me, một lời hứa đã trở thành một kim chỉ nam cho cuộc đời Alex. Ngay cả sau khi ông qua đời, những bài học của ông vẫn vang vọng trong tâm trí cô, nhắc nhở cô về tầm quan trọng của sự thật, sự kiên trì và sự tận tâm.
Alex Quade thăm mộ Đại tá Howard tại Nghĩa trang Quốc gia Arlington, tưởng nhớ người cố vấn và bạn bè, người đã có ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc đời và sự nghiệp của cô.
Giờ đây, mỗi khi đến Lầu Năm Góc, Alex đều đến thăm Bob. Cô biết rằng, dù ông không còn ở bên cạnh, những bài học của ông vẫn luôn sống mãi trong trái tim cô. “I will help you,” Bob said to me, một lời hứa đã trở thành một di sản, một nguồn cảm hứng cho tất cả những ai muốn tạo ra sự khác biệt trong thế giới này.
