Báo cáo thực hành môn Khoa học Tự nhiên lớp 7 về quan sát và phân biệt một số loại tế bào.
1. Mục tiêu của bài thực hành
- Nắm vững phương pháp quan sát tế bào bằng kính hiển vi và kính lúp.
- Phân biệt được hình dạng, cấu trúc cơ bản của tế bào biểu bì hành tây và tế bào trứng cá.
- Rèn luyện kỹ năng vẽ hình và ghi chép kết quả quan sát.
- Củng cố kiến thức về cấu tạo tế bào đã học.
2. Chuẩn bị
- Dụng cụ:
- Kính hiển vi quang học (vật kính 10x, 40x).
- Kính lúp cầm tay.
- Lam kính và lamen.
- Ống nhỏ giọt.
- Dao mổ hoặc dao lam.
- Kim mũi mác hoặc panh.
- Giấy thấm.
- Đĩa petri hoặc cốc thủy tinh nhỏ.
- Nước cất.
- Mẫu vật:
- Củ hành tây tươi.
- Trứng cá (cá chép, cá trắm…).
3. Tiến hành
3.1. Quan sát tế bào biểu bì hành tây
- Bước 1: Bóc một lớp biểu bì mỏng từ mặt trong của vảy hành tây. Cố gắng chọn phần mỏng nhất để dễ quan sát.
- Bước 2: Đặt lớp biểu bì lên lam kính đã nhỏ sẵn một giọt nước cất.
- Bước 3: Nhẹ nhàng đậy lamen lên trên, tránh tạo bọt khí. Dùng giấy thấm hút bớt nước thừa xung quanh lamen.
- Bước 4: Đặt tiêu bản lên kính hiển vi, bắt đầu quan sát ở vật kính 10x để tìm vị trí thích hợp.
- Bước 5: Chuyển sang vật kính 40x để quan sát chi tiết hơn. Điều chỉnh độ sáng và tiêu cự để có hình ảnh rõ nét nhất.
- Bước 6: Vẽ lại hình ảnh tế bào biểu bì hành tây quan sát được vào giấy. Chú thích rõ các thành phần như thành tế bào, tế bào chất, nhân tế bào.
Hình ảnh minh họa cách quan sát tế bào biểu bì hành tây dưới kính hiển vi.
3.2. Quan sát tế bào trứng cá
- Bước 1: Lấy một lượng nhỏ trứng cá vào đĩa petri hoặc cốc thủy tinh.
- Bước 2: Nhỏ vài giọt nước cất vào để trứng cá không bị khô.
- Bước 3: Quan sát bằng mắt thường hoặc dùng kính lúp để thấy rõ hơn.
- Bước 4: Vẽ lại hình ảnh tế bào trứng cá quan sát được. Chú thích rõ các thành phần như màng tế bào, tế bào chất, nhân tế bào (nếu nhìn thấy).
Hình ảnh minh họa tế bào trứng cá khi quan sát bằng kính lúp.
4. Kết quả quan sát
| Đặc điểm | Tế bào biểu bì hành tây | Tế bào trứng cá |
|---|---|---|
| Hình dạng | Đa giác, xếp sít nhau | Hình cầu, thường nằm riêng lẻ |
| Thành tế bào | Có | Không |
| Màng tế bào | Có (khó quan sát) | Có (dễ quan sát) |
| Tế bào chất | Có | Có |
| Nhân tế bào | Có | Có |
| Các bào quan khác | Khó quan sát | Khó quan sát |
So sánh hình vẽ tế bào biểu bì hành tây và tế bào trứng cá.
5. Giải thích kết quả
- Tế bào biểu bì hành tây: Có hình dạng đa giác giúp chúng liên kết chặt chẽ với nhau, tạo thành lớp bảo vệ cho củ hành. Thành tế bào cứng cáp giúp duy trì hình dạng và bảo vệ tế bào.
- Tế bào trứng cá: Có hình cầu, kích thước lớn do chứa nhiều chất dinh dưỡng (noãn hoàng) để nuôi phôi phát triển. Không có thành tế bào để dễ dàng trao đổi chất với môi trường.
6. Câu hỏi và trả lời
-
Thành phần nào có ở cả hai loại tế bào?
Cả hai loại tế bào đều có màng tế bào, tế bào chất và nhân tế bào. Đây là những thành phần cơ bản của mọi tế bào sống.
-
Đặc điểm nào giúp phân biệt tế bào hành tây và tế bào trứng cá?
Các đặc điểm giúp phân biệt: hình dạng (đa giác so với hình cầu), sự có mặt của thành tế bào (có so với không), và kích thước (tế bào trứng cá thường lớn hơn).
7. Kết luận
Qua bài thực hành, chúng ta đã quan sát và phân biệt được hai loại tế bào khác nhau: tế bào biểu bì hành tây và tế bào trứng cá. Mỗi loại tế bào có cấu trúc phù hợp với chức năng riêng của nó. Việc quan sát tế bào giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cấu tạo và hoạt động sống của sinh vật. Báo Cáo Thực Hành Khtn 7 này cung cấp kiến thức và kỹ năng quan trọng trong học tập môn Khoa học Tự nhiên.
