Quý Tộc Mới, hay còn được gọi là quý tộc tư sản hóa, là một khái niệm dùng để chỉ những thành viên của tầng lớp quý tộc, đặc biệt là trung và tiểu quý tộc, chuyển đổi sang các hoạt động kinh doanh theo mô hình tư bản chủ nghĩa. Hiện tượng này diễn ra ở nhiều quốc gia, với những tên gọi khác nhau như “quý tộc mới” ở Anh, “Junker” ở Đức và “võ sĩ tư sản hóa” ở Nhật Bản.
Sự thay đổi này thường đi kèm với những hành động như đuổi tá điền, chiếm dụng đất đai để biến thành đồng cỏ chăn nuôi cừu, đáp ứng nhu cầu thị trường về lông và len. Karl Marx đã từng nhấn mạnh sự chuyển đổi này khi ông nói rằng việc biến đồng ruộng thành đồng cỏ chính là khẩu hiệu của tầng lớp quý tộc mới.
Bên cạnh việc tập trung vào nông nghiệp tư bản chủ nghĩa, quý tộc mới còn mở rộng sang các lĩnh vực kinh doanh khác như buôn bán len dạ, pho mát, sản xuất rượu và thành lập các xưởng công nghiệp. Ngược lại, những thương nhân giàu có, các nhà tài chính và nhà công nghiệp cũng tìm cách gia nhập hàng ngũ quý tộc mới thông qua việc mua bán và đầu tư vào đất đai.
Quý tộc mới bắt đầu xuất hiện ở châu Âu từ thế kỷ XVI, đặc biệt phát triển mạnh mẽ ở Anh. Một trong những đặc điểm nổi bật của tình hình kinh tế – xã hội ở Anh trước năm 1640 là sự xâm nhập sâu rộng của chủ nghĩa tư bản vào nông nghiệp. Nông thôn Anh sớm kết nối với thị trường, và các sản phẩm chính không còn là lương thực mà là các sản phẩm như lông cừu, len và dạ. Điều này dẫn đến sự phân hóa trong tầng lớp quý tộc, tạo ra tầng lớp quý tộc mới.
Quý tộc mới mang trong mình hai bản chất: một mặt là nhà tư bản, mặt khác là quý tộc. Thu nhập của họ đến từ cả lợi nhuận kinh doanh và địa tô. Sự kết hợp này mang lại cho họ một vị thế cao hơn so với cả nhà tư bản thuần túy và quý tộc truyền thống. Họ vừa được hưởng các đặc quyền quý tộc, vừa sở hữu khối tài sản lớn hơn nhiều so với các quý tộc khác.
Thế lực của quý tộc mới vô cùng mạnh mẽ. Theo ghi nhận, vào năm 1600, tổng thu nhập của tầng lớp này vượt xa tổng thu nhập của toàn bộ quý tộc và giáo sĩ cộng lại. Trong giai đoạn từ 1561 đến 1640, trong khi diện tích đất thuộc sở hữu của nhà vua giảm 75%, thì diện tích đất thuộc sở hữu của quý tộc mới lại tăng đến 20%. Lợi thế của quý tộc mới so với các nhà tư bản khác là họ có thể tận dụng các đặc quyền phong kiến và địa vị quý tộc để tránh sự can thiệp của nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh doanh. Đây là điều mà giai cấp tư sản thời kỳ đầu khó có thể đạt được.
Quý tộc mới đóng vai trò quan trọng trong việc lãnh đạo các cuộc cách mạng tư sản. Họ xuất hiện đồng thời với giai cấp tư sản trên chính trường. Mặc dù có nguồn gốc khác nhau, nhưng quý tộc mới và tư sản dần gắn bó chặt chẽ với nhau và trở thành những người bạn đồng hành lâu dài. Ngay cả khi có những mâu thuẫn, họ cũng dễ dàng dàn xếp và thỏa hiệp, vì quyền lợi của cả hai tầng lớp này có sự tương đồng. Sau khi các cuộc cách mạng tư sản thành công, dấu ấn của quý tộc mới vẫn còn rất rõ nét trong thể chế chính trị của một số quốc gia, đặc biệt là trong giai đoạn đầu, thường là chế độ quân chủ lập hiến.
