Xuân Diệu, một trong những tượng đài của thơ trữ tình Việt Nam, đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả bằng những vần thơ đong đầy đam mê, khao khát tình yêu và cuộc sống. Trong số những tác phẩm nổi bật của ông, “Nụ Cười Xuân” là một bài thơ đặc biệt, nơi vẻ đẹp của mùa xuân hòa quyện với những rung động tinh tế của tình yêu và khát vọng hạnh phúc.
Bài thơ mở ra với một khung cảnh mùa xuân tràn ngập sức sống:
Trong vườn chim hót vang êm đềm
Ngồi thiếu nữ soi gương tiềm nghịch
Sao buổi đầu xuân ấm êm thế!
Cánh hoa kết nụ cười đầy tươi
Tiếng chim hót líu lo trong vườn như một bản nhạc du dương chào đón mùa xuân. Trong không gian tươi mới ấy, hình ảnh thiếu nữ soi gương, ánh mắt lấp lánh niềm vui và sự tinh nghịch, gợi lên vẻ đẹp trong trẻo, thuần khiết. Câu hỏi “Sao buổi đầu xuân ấm êm thế!” thể hiện sự ngỡ ngàng, say mê trước vẻ đẹp của đất trời. Những cánh hoa đua nhau khoe sắc, như những nụ cười rạng rỡ chào đón mùa xuân.
Tác giả không khỏi trầm trồ trước vẻ đẹp cuốn hút của mùa xuân:
Ánh sáng ôm trọn đám cây xanh
Cây lá vàng rụng rơi trên đất
Gió thoảng hương phơ phất vô ý
Đẩy cành mai gặp nhánh đào vật vờ
Tóc liễu buông xanh mơn mởn
Cùng hoa thắm kia thả hương bay
Âm thanh nhẹ nhàng trôi trong không gian
Mùi hương của mùa xuân ngọt ngào
Bức tranh mùa xuân hiện lên với ánh sáng tràn ngập, ôm trọn những hàng cây xanh mướt. Những chiếc lá vàng khẽ rơi trên mặt đất, tạo nên một khung cảnh lãng mạn, trữ tình. Gió nhẹ nhàng thổi, mang theo hương thơm thoang thoảng của hoa cỏ, khiến lòng người xao xuyến. Cành mai và nhánh đào khẽ chạm vào nhau, như một lời chào đón mùa xuân. Tóc liễu mềm mại buông xuống, cùng với những bông hoa thắm tươi, tô điểm thêm vẻ đẹp cho bức tranh mùa xuân. Tất cả hòa quyện vào nhau, tạo nên một không gian tràn ngập âm thanh và hương sắc.
Mùa xuân không chỉ lay động tâm hồn thi sĩ, mà còn để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng người thiếu nữ:
Đây là lần đầu tiên nàng nghe
Những tiếng hát của đêm êm đềm
Mùa xuân nở rộ trên khuôn mặt
Thắng khóc cảm xúc trào dâng về người…
Thiếu nữ lắng nghe tiếng hát của mùa xuân, của cây cỏ, hoa lá, của những âm thanh trong trẻo, tươi mới. Nàng cảm nhận được sự sống đang trỗi dậy mạnh mẽ trong từng tế bào. Mùa xuân nở rộ trên khuôn mặt nàng, khiến đôi má ửng hồng, ánh mắt lấp lánh niềm vui. Trong lòng nàng trào dâng những cảm xúc khó tả, những nỗi niềm thầm kín về một người…
Hình ảnh thiếu nữ bâng khuâng, chờ đợi:
Thiếu nữ bâng khuâng đợi chờ một người
Chưa từng hẹn hò – giữa mùa xuân tươi
Với chàng trai trẻ xa xôi ấy
Thiếu nữ tựa hồn, đứng mỉm cười
Tình yêu tuổi trẻ thật đẹp, thật trong sáng. Thiếu nữ ngồi ngắm mùa xuân, trong lòng nhớ về chàng trai xa xôi, người mà nàng chưa từng hẹn hò. Sức sống mới mẻ của mùa xuân đã xoa dịu những nỗi buồn trong trái tim nàng. Nụ cười duyên dáng nở trên môi, như một lời hứa về một tương lai tươi sáng.
Bài thơ kết thúc bằng một hình ảnh tươi tắn, tràn đầy sức sống và ánh sáng của tình yêu: nụ cười duyên dáng của người thiếu nữ. “Nụ cười xuân” là sự kết hợp hài hòa giữa niềm tin yêu đời và tư tưởng nhân văn sâu sắc của Xuân Diệu. Bằng bút pháp miêu tả tinh tế, ngôn ngữ biểu cảm phong phú, nhà thơ đã vẽ nên một bức tranh mùa xuân rực rỡ sắc màu, đồng thời khắc họa chân dung tinh thần của người thiếu nữ, qua đó thể hiện tài năng sáng tạo và phong cách độc đáo của mình.
