Kinh tế Trung Quốc là một trong những nền kinh tế lớn nhất và phát triển nhanh nhất trên thế giới. Trong những năm gần đây, kinh tế số đã nổi lên như một động lực tăng trưởng quan trọng, đóng góp ngày càng lớn vào GDP của đất nước. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về nền kinh tế Trung Quốc, tập trung vào sự phát triển của kinh tế số và các chính sách hỗ trợ của chính phủ.
Trong gần một thập kỷ qua, quy mô nền kinh tế số của Trung Quốc đã tăng trưởng mạnh mẽ. Ước tính năm 2022, quy mô này đạt 50,2 nghìn tỷ nhân dân tệ (khoảng 6,96 nghìn tỷ USD), với tốc độ tăng trưởng hai con số là 14,2% mỗi năm kể từ năm 2016. Tỷ trọng của kinh tế số trong GDP của Trung Quốc đã tăng lên 41,5% vào năm 2022, cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của nó đối với nền kinh tế.
Trung Quốc xem kinh tế số bao gồm ngành công nghiệp số và các ngành công nghiệp/lĩnh vực khác được số hóa. Điều này có nghĩa là, bên cạnh việc phát triển các công nghệ số và ngành công nghệ thông tin, Trung Quốc còn nỗ lực ứng dụng các công nghệ này để chuyển đổi các ngành công nghiệp truyền thống. Năm 2022, các ngành công nghiệp/lĩnh vực được số hóa đã đóng góp 41 nghìn tỷ nhân dân tệ cho nền kinh tế, chiếm 81,7% tổng giá trị nền kinh tế số và 33,9% GDP của đất nước.
Sự tăng trưởng của kinh tế số Trung Quốc được thúc đẩy bởi sự phát triển của cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, sự xuất hiện của tài chính số và sự tăng trưởng nhanh chóng của tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương. Bên cạnh đó, nhu cầu thị trường và các mô hình kinh doanh đổi mới cũng đóng vai trò quan trọng. Ví dụ, Alipay, một hệ thống thanh toán an toàn, đã giải quyết các vấn đề tín dụng trong thương mại điện tử, thúc đẩy sự tăng trưởng của ngành mua sắm trực tuyến.
Chính phủ Trung Quốc đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy và điều tiết nền kinh tế số. Chính phủ chủ động tham gia vào việc định hình chính sách và cung cấp khung pháp lý để thúc đẩy môi trường thuận lợi cho tiến bộ kỹ thuật số, đồng thời duy trì vai trò điều tiết thị trường.
Chính phủ Trung Quốc đã ban hành một hệ thống văn bản chiến lược, quy hoạch, quy định và hướng dẫn phát triển kinh tế số. Các văn bản này đặt mục tiêu phát triển cơ sở hạ tầng mạng, khuyến khích doanh nghiệp tham gia và thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp số.
Chính phủ Trung Quốc đã triển khai một loạt các giải pháp quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế số, bao gồm:
- Chính sách phát triển hạ tầng số: Trung Quốc chú trọng xây dựng cơ sở hạ tầng số, phát triển mạng thông tin thế hệ mới và mở rộng ứng dụng 5G. Việc triển khai mạng 5G trên diện rộng không chỉ cải thiện khả năng kết nối, mà còn hỗ trợ sự phát triển của các ngành công nghiệp như sản xuất thông minh, y tế từ xa và giao thông thông minh.
- Chính sách phát triển nền tảng số: Trung Quốc phát triển mạnh các trung tâm dữ liệu lớn và hạ tầng điện toán đám mây để hỗ trợ cho các dịch vụ kỹ thuật số và thương mại điện tử. Kế hoạch “Dữ liệu phương Đông, điện toán phương Tây” được công bố nhằm mở rộng phạm vi của các trung tâm dữ liệu, cải thiện khả năng xử lý và lưu trữ dữ liệu.
- Chính sách phát triển dịch vụ tài chính số: Trung Quốc là nước dẫn đầu thế giới về dịch vụ tài chính kỹ thuật số và thanh toán kỹ thuật số. Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đang thực hiện Kế hoạch phát triển công nghệ tài chính cho giai đoạn 2022-2025, nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính.
- Chính sách thúc đẩy khởi nghiệp số: Chính phủ Trung Quốc hỗ trợ nghiên cứu cơ bản và đổi mới công nghệ, đặc biệt là trong các lĩnh vực như chip cao cấp, hệ điều hành và trí tuệ nhân tạo. Nhiều công viên công nghệ đã được chỉ định là “công viên kinh tế số”.
Ngoài ra, Chính phủ Trung Quốc đã áp dụng nhiều chính sách thuế ưu đãi cho doanh nghiệp công nghệ thông tin, cung cấp hỗ trợ tài chính và khuyến khích doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực này.
Nhờ những nỗ lực này, Trung Quốc đã chứng kiến sự thành công của nhiều doanh nghiệp được thúc đẩy bởi số hóa, như Taobao, Didi, Ctrip và Weibo.
