Tháng 5 năm 1955, một sự kiện quan trọng đã diễn ra, đánh dấu một chương mới trong cục diện chính trị thế giới: sự ra đời của Tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va. Liên Xô và các nước Đông Âu, bao gồm Albania, Ba Lan, Hungary, Bulgaria, Cộng hòa Dân chủ Đức (Đông Đức), Tiệp Khắc và Romania, đã cùng nhau ký kết hiệp ước, thành lập một liên minh chính trị – quân sự. Vậy, tổ chức hiệp ước Vác-sa-va mang tính chất gì và tác động của nó ra sao?
Tổ chức Hiệp ước Warsaw năm 1980: Bản đồ các quốc gia thành viên thể hiện rõ sự ảnh hưởng của Liên Xô lên khu vực Đông Âu.
Để hiểu rõ tổ chức hiệp ước Vác-sa-va mang tính chất gì, cần phải xem xét bối cảnh lịch sử khi đó. Thế giới đang trong giai đoạn căng thẳng của Chiến tranh Lạnh, với sự đối đầu gay gắt giữa hai siêu cường: Mỹ và Liên Xô. Sự ra đời của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vào năm 1949, một liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu, đã khiến Liên Xô cảm thấy bị đe dọa.
Tổ chức hiệp ước Vác-sa-va mang tính chất phòng thủ, được thành lập như một đối trọng với NATO. Mục tiêu chính thức của hiệp ước là bảo vệ các nước thành viên khỏi các cuộc tấn công từ bên ngoài, đồng thời duy trì hòa bình và an ninh ở châu Âu. Tuy nhiên, trên thực tế, tổ chức này cũng được sử dụng để củng cố sự ảnh hưởng của Liên Xô đối với các nước Đông Âu, đảm bảo rằng các nước này đi theo con đường xã hội chủ nghĩa.
Lễ ký kết Hiệp ước Warsaw, năm 1955 tại Warsaw: Sự kiện đánh dấu sự ra đời của khối quân sự đối trọng NATO, làm gia tăng căng thẳng Chiến tranh Lạnh.
Ngoài tổ chức hiệp ước Vác-sa-va mang tính chất phòng thủ, nó còn có những đặc điểm quan trọng khác. Đây là một liên minh quân sự chặt chẽ, với sự phối hợp thường xuyên giữa quân đội các nước thành viên. Liên Xô đóng vai trò trung tâm trong tổ chức này, cung cấp vũ khí, huấn luyện và hỗ trợ kinh tế cho các nước thành viên.
Tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va đã tồn tại trong hơn ba thập kỷ, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng quyền lực ở châu Âu trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Tuy nhiên, sau sự sụp đổ của Liên Xô vào năm 1991, tổ chức này cũng tan rã. Sự tan rã của Tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử thế giới, mở ra một kỷ nguyên mới với nhiều cơ hội và thách thức.
Sự sụp đổ của Liên Xô và hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu dẫn đến việc giải thể Tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va, đánh dấu sự kết thúc của một kỷ nguyên đối đầu quân sự và chính trị. Các quốc gia thành viên cũ của khối Vác-sa-va sau đó đã tìm kiếm con đường phát triển riêng, nhiều quốc gia gia nhập Liên minh châu Âu (EU) và NATO, thay đổi đáng kể cục diện an ninh và chính trị của châu Âu.
