Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận là một tác phẩm đặc sắc, đánh dấu sự chuyển mình trong phong cách thơ của ông. Để hiểu rõ hơn về giá trị của bài thơ này, chúng ta có thể tham khảo những nhận định sau:
-
Hoài Thanh từng viết: “Đời chúng ta nằm trong vòng chữ tôi. Mất bề rộng ta đi tìm bề sâu. Nhưng càng đi sâu càng lạnh. Ta thoát lên tiên cùng Thế Lữ, ta phiêu lưu trong trường tình cùng Lưu Trọng Lư, ta điên cuồng với Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên, ta đắm say cùng Xuân Diệu. Nhưng động tiên đã khép, tình yêu không bền, điên cuồng rồi tỉnh, say đắm vẫn bơ vơ. Ta ngơ ngẩn buồn trở về hồn ta cùng Huy Cận”. Nhận định này cho thấy sự tìm tòi, trăn trở của Huy Cận trong hành trình thơ ca, trước khi tìm thấy nguồn cảm hứng mới trong cuộc sống lao động.
-
Xuân Diệu có nhận xét tinh tế về tâm hồn Huy Cận: “Chàng than nỗi tháng ngày vùn vụt, bảo rằng hoa xuân không đậu, đời thoảng mùi ôi, trong khi mình chưa sống hết tuổi xuân, đang độ trẻ măng của đời người! Cái tiếc sớm, cái thương người ấy chẳng qua là sự trá hình của lòng ham đời, là cái tật dĩ nhiên của kẻ yêu sự sống.” Điều này giúp ta hiểu rõ hơn về sự nhạy cảm và tình yêu đời sâu sắc ẩn chứa trong thơ Huy Cận, ngay cả trước khi ông viết về cuộc sống mới.
-
Hoài Thanh cũng từng nhận xét: “Huy Cận đã đi lượm nhặt những chút buồn rơi rớt để rồi sáng tạo nên những vần thơ ảo não. Người đời sẽ ngạc nhiên vì không ngờ với một ít cát bụi tầm thường, thi nhân lại có thể đúc kết thành bao nhiêu châu ngọc. Ai có ngờ những bước chân đã tan trên đường kia còn lại ghi trong văn thơ những dấu tích hẳn không bao giờ tan được.” Dù trước đây thơ Huy Cận mang nỗi buồn man mác, nhưng chính điều đó lại tạo nên sự tinh tế, sâu lắng trong cảm xúc của ông, làm nền tảng cho sự thăng hoa trong “Đoàn thuyền đánh cá”.
-
Thảo Nguyên khẳng định: “Đoàn thuyền đánh cá” là một trong những bài thơ thể hiện sự chuyển mình mạnh mẽ trong phong cách thơ của Huy Cận. Trước cảm hứng của cuộc sống mới, nhà thơ đã không thể nào giữ yên lặng mà phải đặt bút. Có thể nói đây là một trong những sáng tác hay nhất của ông.” Nhận định này nhấn mạnh vai trò quan trọng của “Đoàn thuyền đánh cá” trong sự nghiệp thơ ca của Huy Cận, đánh dấu bước chuyển từ thơ buồn sang thơ ca ngợi cuộc sống.
-
Có thể nói, “Đoàn thuyền đánh cá” là một khúc tráng ca về người lao động, ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên và con người trong công cuộc xây dựng đất nước. Bài thơ thể hiện niềm vui, niềm tự hào của nhà thơ trước cuộc sống mới, đồng thời khẳng định sức mạnh của tập thể trong việc chinh phục thiên nhiên.
